Τον μισό πλούτο, κατέχει το 5% των νοικοκυριών στην Ευρώπη – Τεράστιες ανισότητες

 

Ο άνισος τρόπος με τον οποίο κατανέμεται ο πλούτος παραμένει ένα από τα πιο επίμονα προβλήματα της Ευρώπης, με τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2025 να αποκαλύπτουν μεγάλες διαφορές μεταξύ κρατών και κοινωνικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.

Από τις μεγάλες οικονομίες, Γερμανία και Ιταλία εμφανίζουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πλούτου στο 10% του πληθυσμού

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το πλουσιότερο 5% των νοικοκυριών στην ευρωζώνη κατέχει σχεδόν το μισό του συνολικού καθαρού πλούτου, ενώ το κατώτερο πλουτοπαραγωγικό κλιμάκιο που αφορά στο 50% των νοικοκυριών περιορίζεται σε μόλις 5%.

Ο δείκτης Gini της UBS δείχνει ότι η Σουηδία καταγράφει το υψηλότερο επίπεδο ανισότητας (0,75), ενώ η Σλοβακία το χαμηλότερο (0,38). Από τις μεγάλες οικονομίες, η Γερμανία και Ιταλία εμφανίζουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πλούτου στο 10% του πληθυσμού, με 60,5% και 60,3% αντιστοίχως. Η Ελλάδα βρίσκεται επάνω από τον μέσο όρο της κατάταξης (0,60).

Σημαντικός παράγοντας διαφοροποίησης στην κατανομή του πλούτου αποτελεί η ιδιοκατοίκηση, η οποία τείνει να μειώνει τις ανισότητες. Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές του Eurofound, χώρες με υψηλότερα επίπεδα ιδιοκατοίκησης παρουσιάζουν χαμηλότερη ανισότητα στον πλούτο, σε αντίθεση με εκείνες όπου άλλα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία είναι πιο διαδεδομένα.

Ευρώπη: Οι πρωταθλήτριες χώρες στην οικονομική ανισότητα

Η κατανομή του πλούτου αποτελεί έναν από τους σημαντικούς δείκτες ισότητας σε μια κοινωνία. Στην Ευρώπη, οι ανισότητες είναι εμφανείς στις περισσότερες χώρες, με την ψαλίδα μεταξύ πλούσιων και φτωχών να είναι τεράστια. Στις αρχές του 2025, το πλουσιότερο 5% στην ευρωζώνη κατείχε το 45% του καθαρού πλούτου των νοικοκυριών.

Όπως αναφέρει το Euronews επικαλούμενο στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), στο πρώτο τρίμηνο του 2025 το ανώτερο 10% των νοικοκυριών της ευρωζώνης κατείχε το 57,4% του συνολικού καθαρού πλούτου, ενώ το κορυφαίο 5% μόνο του κατείχε το 44,5%. Αντίθετα, το χαμηλότερο 50% των νοικοκυριών κατείχε μόλις περίπου 5% του ευρωπαϊκού πλούτου.

Η Έκθεση Παγκόσμιου Πλούτου της UBS για το 2025 αποκαλύπτει τον δείκτη Gini της ανισότητας πλούτου στην Ευρώπη, η οποία αναπαριστάται με έναν αριθμό μεταξύ 0 και 1 (όσο υψηλότερη η τιμή τόσο μεγαλύτερη η ανισότητα, ενώ η τιμή 0 αντιπροσωπεύει την απόλυτη ισότητα).

Σύμφωνα με την έκθεση, η Σουηδία καταγράφει τη μεγαλύτερη ανισότητα πλούτου με δείκτη Gini 0,75, ενώ η Σλοβακία τη χαμηλότερη με 0,38. Η ανισότητα πλούτου καταγράφεται υψηλή και στην Τουρκία (0,73), στην Κύπρο και στην Τσεχία (0,72), και στη Λετονία (0,70). Από την άλλη πλευρά, την καλύτερη εικόνα μετά τη Σλοβακία με δείκτη κάτω του 5 έχουν το Βέλγιο (0,47) και η Μάλτα (0,48).

Οι πέντε μεγαλύτερες οικονομίες

Μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης, η Γερμανία έχει το υψηλότερο επίπεδο ανισότητας πλούτου με 0,68, ενώ οι άλλες χώρες είναι χαμηλότερα και πιο κοντά μεταξύ τους: η Ισπανία (0,56) ακολουθείται από την Ιταλία (0,57), το Ηνωμένο Βασίλειο (0,58) και τη Γαλλία (0,59).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η Σουηδία (0,75) που αν και περιγράφεται συχνά ως πρότυπο κοινωνικής ισότητας σε πολλούς τομείς, η κατανομή του πλούτου της είναι από τις πιο άνισες στην Ευρώπη.

Η δρ. Lisa Pelling, επικεφαλής του think tank Arena Idé στη Στοκχόλμη, το απέδωσε μεταξύ άλλων στην κατάργηση πολλών φόρων επάνω στον πλούτο τις τελευταίες δεκαετίες. Η Σουηδία δεν έχει επίσης φόρο κληρονομιάς, δωρεάς ή περιουσίας.

Επισημαίνοντας τους πολύ χαμηλούς φόρους στις εταιρείες, η Pelling εξήγησε ότι αυτό δημιουργεί πολλές «δυνατότητες για τους πλούσιους να γίνουν ακόμη πλουσιότεροι».

Το 5% της μερίδας του λέοντος

Τα μερίδια πλούτου του πλουσιότερου 5% του πληθυσμού είναι ένας ακόμη καλός δείκτης κατανομής πλούτου. Σε 20 χώρες, το μερίδιο αυτό κυμαινόταν από 30,8% στη Μάλτα έως 54% στη Λετονία το πρώτο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με την ΕΚΤ.

Τα χαμηλότερα επίπεδα ανισότητας πλούτου παρουσιάζουν μεταξύ άλλων και η Κύπρος (31,4%), οι Κάτω Χώρες (32,8%) και η Σλοβακία (34,4%). Αντιθέτως, μετά τη Λετονία, η Αυστρία (53,1%) και η Λιθουανία (51,7%) έχουν τα υψηλότερα ποσοστά, με το ανώτερο 5% να κατέχει περισσότερο από το μισό του καθαρού πλούτου των νοικοκυριών.

Οι κατατάξεις είναι παρόμοιες για το πλουσιότερο 10% των κοινωνιών, με μικρές μόνο αλλαγές, κυμαινόμενες από 42,7% στη Μάλτα έως 64% στη Λετονία και την Αυστρία. Το μερίδιο του ανώτερου 10% βρίσκεται κάτω από 50% στη Σλοβακία (44,1%), την Κύπρο (44,8%), την Ελλάδα (45,4%), τις Κάτω Χώρες (46,2%) και την Ιρλανδία (48,6%).

Εκτός από τη Λετονία και την Αυστρία, η Γερμανία (60,5%) και η Ιταλία (60,3%) είναι οι άλλες δύο χώρες όπου το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει επίσης πάνω από το 60% του καθαρού πλούτου. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε Γαλλία και Ισπανία είναι 54,8% και 53,4%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι όσον αφορά στον παγκόσμιο πλούτο,  σύμφωνα με την Έκθεση Πλούτου 2025 της UBS, τo 54% ελέγχουν από κοινού οι ΗΠΑ και η Κίνα, με το μερίδιο της Ελλάδας να διαμορφώνεται στο 0,20%.

Οι ΗΠΑ κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο με 34,7% (150,9 τρισ. ευρώ), ακολουθούμενες από την Κίνα με 19,4% (84,2 τρισ. ευρώ). Η Ιαπωνία βρίσκεται στην τρίτη θέση με 4,5% (19,7 τρισ. ευρώ). Η Ευρώπη – συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ελβετίας, της Νορβηγίας και της Τουρκίας – κατέχει το 22,3% του παγκόσμιου προσωπικού πλούτου.

Γιατί οι ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια απειλούν την Ευρώπη

Η Ευρώπη ετοιμάζεται για ένα μακρύ, ζεστό καλοκαίρι – και μαζί με αυτό έρχεται και ένα σμήνος κουνουπιών.

Τα έντομα δεν είναι απλώς ενοχλητικά. Ορισμένα είδη κουνουπιών μεταδίδουν ασθένειες όπως ο ιός Ζίκα, ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο δάγκειος πυρετός και ο ιός τσικουνγκούνια

Και σύμφωνα με το Euronews, οι επιδημίες αυτών των ασθενειών, που συνήθως εμφανίζονται σε τροπικά και υποτροπικά κλίματα, γίνονται όλο και πιο συχνές στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα της αύξησης των ταξιδιών και του θερμότερου καιρού που προκαλεί η κλιματική αλλαγή.

Προετοιμασία για νέα ρεκόρ

Πέρυσι, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), καταγράφηκαν 1.436 κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου και 304 κρούσματα δάγκειου πυρετού στην Ευρώπη, αριθμός αυξημένος σε σχέση με τα 201 κρούσματα που καταγράφηκαν τα δύο προηγούμενα έτη συνολικά.

Η Ιταλία κατέγραψε 238 από τα κρούσματα δάγκειου πυρετού, την μεγαλύτερη επιδημία που έχει γνωρίσει ποτέ η ΕΕ.

Φέτος μπορεί να είναι μια άλλη χρονιά που θα σπάσει ρεκόρ. Η Γαλλία έχει ήδη επτά ενεργές επιδημίες χικουνγκούνια αυτό το καλοκαίρι, κάτι που, σύμφωνα με το ECDC, δείχνει ότι η περίοδος των κουνουπιών ξεκίνησε νωρίτερα από το συνηθισμένο.

«Είναι μια εκθετική καμπύλη», δήλωσε ο Jan Semenza, περιβαλλοντικός επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο Umeå της Σουηδίας, στο Euronews Health.

Οι ασθένεις των κουνουπιών

Ο δάγκειος πυρετός μπορεί να εξαπλωθεί εύκολα επειδή οι περισσότεροι μολυσμένοι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ή παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα, αλλά μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια και θάνατο.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι πυρετός, πονοκέφαλος, πόνους στο σώμα, ναυτία και εξάνθημα.

Η χικουνγκούνια σπάνια είναι θανατηφόρα, αλλά μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα παρόμοια με αυτά του δάγκειου πυρετού, καθώς και εξουθενωτικούς πόνους στις αρθρώσεις που μπορούν να διαρκέσουν μήνες ή ακόμη και χρόνια.

Ο Semenza και άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτές οι ασθένειες θα μπορούσαν σύντομα να γίνουν ενδημικές.

Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι αν ένα νέο είδος κουνουπιού έφτανε σε μια ευρωπαϊκή χώρα τη δεκαετία του 1990, θα χρειαζόταν περίπου 25 χρόνια για να εκδηλωθεί μια μεγάλη επιδημία. Τώρα, ο χρόνος αυτός είναι κάτω από πέντε χρόνια.

«Αυτό το χρονικό διάστημα έχει μειωθεί δραματικά», δήλωσε ο Semenza.

Οι επιδημίες στην Ευρώπη είναι ακόμα μικρές σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο.

Μέχρι στιγμής, το 2025, έχουν καταγραφεί περισσότερα από τρία εκατομμύρια κρούσματα δάγκειου πυρετού και 220.000 κρούσματα χικουνγκούνια σε όλο τον κόσμο. Περισσότεροι από 1.400 άνθρωποι έχουν πεθάνει από δάγκειο πυρετό και έχουν καταγραφεί 80 θάνατοι από χικουνγκούνια σε όλο τον κόσμο.

Ωστόσο, άλλες ασθένειες που μεταδίδονται από φορείς θα μπορούσαν σύντομα να αποτελέσουν απειλή για τη δημόσια υγεία. Το είδος κουνουπιού που μεταδίδει τον κίτρινο πυρετό, το οποίο είχε εξαλειφθεί στην Ευρώπη, έχει επανεμφανιστεί στην Κύπρο.

«Είμαστε πολύ ανήσυχοι ότι η Ευρώπη θα μπορούσε ενδεχομένως να πληγεί από αυτό το επιθετικό κουνούπι», δήλωσε ο Semenza.

Τι μπορεί να γίνει για την καταπολέμηση των ασθενειών;

Ο Semenza δήλωσε ότι, αν και είναι αδύνατο να εξαλειφθούν εντελώς τα κουνούπια, οι κυβερνήσεις μπορούν να κάνουν περισσότερα για να αποτρέψουν τη διάδοση των ασθενειών. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να ενισχύσουν την επιτήρηση στις θερμότερες χώρες της νότιας Ευρώπης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ιδίως γύρω από τα αεροδρόμια και άλλους κόμβους μεταφοράς όπου οι άνθρωποι ενδέχεται να μεταφέρουν ιούς χωρίς να το γνωρίζουν.

«Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι, εάν ένας επιβάτης φτάσει από μια περιοχή όπου είναι ενεργός ο δάγκειος πυρετός, και εάν αυτός ο επιβάτης έχει τον ιό στο αίμα του, θα θέλαμε να τον απομονώσουμε το συντομότερο δυνατόν για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα τον τσιμπήσει κουνούπι, γιατί τότε θα έχουμε μεγαλύτερες επιδημίες», δήλωσε ο Semenza.

Η Ισπανία λαμβάνει ορισμένα μέτρα για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων. Οι πολίτες μπορούν να υποβάλλουν φωτογραφίες κουνουπιών σε μια εφαρμογή που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη (AI) για να αναγνωρίσει το είδος και να εκδώσει συναγερμό αν δεν έχει εντοπιστεί προηγουμένως στην περιοχή. Οι περιφερειακές υγειονομικές αρχές μπορούν στη συνέχεια να λάβουν μέτρα για την πρόληψη των μολύνσεων.

Αυτό το πρόγραμμα «επιστήμης των πολιτών» έχει βοηθήσει τις αρχές να εντοπίσουν τα εισβλητικά κουνούπια της Ασίας, τα οποία μπορούν να μεταδώσουν τους ιούς του δάγκειου πυρετού και του χικουνγκούνια, σε 156 δήμους από το 2023, σύμφωνα με το ισπανικό υπουργείο Υγείας.

Μαθήματα από Ασία και Αφρική

Εν τω μεταξύ, το ECDC δήλωσε ότι οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν μέτρα για να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους από τα κουνούπια, όπως η χρήση εντομοαπωθητικών και η χρήση μακρυμάνικων ρούχων και παντελονιών το σούρουπο και την αυγή, όταν τα κουνούπια είναι πιο δραστήρια.

Οι ταξιδιώτες που επιστρέφουν από χώρες όπου αυτοί οι ιοί είναι ενδημικοί – τα περισσότερα μέρη της Κεντρικής Αμερικής, της Νότιας Αμερικής και της Καραϊβικής – πρέπει να διατηρήσουν αυτές τις προφυλάξεις για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες μετά την επιστροφή τους στην Ευρώπη, προκειμένου να αποτρέψουν τα κουνούπια από το να τους τσιμπήσουν και να μεταδώσουν ιούς στην περιοχή, σύμφωνα με τον οργανισμό.

Άλλοι κλιματολόγοι λένε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν την επανεμφάνιση ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια πρέπει να πάρουν μαθήματα από περιοχές όπου είναι ενδημικές εδώ και καιρό, όπως η υποσαχάρια Αφρική, η Ασία και η Αμερική.

«Στην Ευρώπη, είναι σίγουρα μια εποχική ασθένεια», είπε ο Semenza.

«Αλλά βλέπουμε την εποχή να επεκτείνεται και θα δούμε όλο και περισσότερες περιπτώσεις».

 

Ουραγός και στην προσχολική εκπαίδευση η Ελλάδα

Στη νέα ανακοίνωση της Eurostat για την προσχολική εκπαίδευση στην ΕΕ, η Ελλάδα λάμπει δια της απουσίας της. Κατά μέσο όρο σχεδόν το 95% των παιδιών, από τριών ετών ως και την ηλικία υποχρεωτικής έναρξης της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, πηγαίνουν σε παιδικό σταθμό, προνήπιο ή νηπιαγωγείο.

Τα στοιχεία, που αφορούν το 2023, εμφανίζουν σαφή πρόοδο σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο έτος, όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 93,3%. Το στρατηγικό σχέδιο για την Εκπαίδευση στον Ευρωπαϊκό Χώρο έχει θέσει στόχο ως το 2030 να έχει ενταχθεί στην προσχολική εκπαίδευση τουλάχιστον το 96% των νηπίων άνω των τριών ετών.

Όπως επισημαίνει η σχετική έκθεση της Κομισιόν, η Ελλάδα έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά ένταξης νηπίων στην επίσημη προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα  (ΠΕΦ): μόλις 68,8%, με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία.

Το 95% των παιδιών στην ΕΕ εντάσσεται στην προσχολική αγωγή. Στην Ελλάδα «δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα» αφού τα πιο πρόσφατα χρονολογούνται από το 2019.

Πάσχουν και οι στατιστικές

Η Κομισιόν παραδέχεται ότι είναι δύσκολο να παρακολουθήσει την πρόοδο της Ελλάδας σε θέματα προσχολικής αγωγής, καθώς δεν υπάρχουν πρόσφατα στατιστικά δεδομένα. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία χρονολογούνται από το 2019, γεγονός που από  μόνο του είναι εξαιρετικά προβληματικό.

Σε νέα μελέτη για την προσχολική αγωγή στην Ευρώπη, η Ελλάδα αναφέρεται ως η χώρα με τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής των παιδιών άνω των τριών ετών στην ΠΕΦ. Βρισκόμαστε σε μεγάλη απόσταση από τις αμέσως επόμενες χώρες στον «πάτο» της κατάταξης: Τη Ρουμανία με 75,7%, τη Σλοβακία με 80,8%, την Τσεχία με 85,3%

Στην ΕΕ των 27, εννιά χώρες έχουν ήδη υπερβεί το στόχο του 96%.

Στην κορυφή βρίσκεται η  Γαλλία, με το 100% των νηπίων από τριών ως πέντε ετών να παρακολουθούν τάξεις προσχολικής αγωγής. Στη Γαλλία η πρωτοβάθμια υποχρεωτική εκπαίδευση ξεκινάει στα έξι έτη, όμως είναι επίσης υποχρεωτική η προσχολική εκπαίδευση από τα τρία έτη και μετά.

Στην πρώτη και δεύτερη θέση βρίσκεται το Βέλγιο και η Ισπανία, με το 98% και 96,6% των νηπίων να συμμετέχουν στην επίσημη ΠΕΦ. Ουγγαρία, Νορβηγία, Πολωνία, Σουηδία, Λιθουανία και Ισλανδία, έχουν επίσης υψηλά ποσοστά συμμετοχής στην προσχολική εκπαίδευση.

Στην Ελλάδα το 98,4% των εκπαιδευτικών προσχολικής αγωγής είναι γυναίκες

Προσχολική εκπαίδευση μόνο γένους θηλυκού;

Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 2023 σχεδόν όλοι οι εκπαιδευτικοί στην προσχολική εκπαίδευση στην ΕΕ ήταν γυναίκες, αντιπροσωπεύοντας το 95,3 % του συνόλου.

Η Ρουμανία (99,7 %), η Σλοβακία (99,6 %) και η Ουγγαρία (99,5 %) είχαν τα υψηλότερα ποσοστά γυναικών εκπαιδευτικών στην προσχολική εκπαίδευση. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, αλλά και πάλι με υψηλά επίπεδα, η Ολλανδία (87,9 %), η Γαλλία (91,5 %) και η Δανία (92,7 %) κατέγραψαν τα χαμηλότερα ποσοστά. Στην Ελλάδα οι άντρες εκπαιδευτικοί προσχολικής αγωγής είναι ισχνή μειοψηφία, αποτελώντας μόλις το 1,6% του συνόλου.

Εκτός όμως από το έμφυλο χάσμα στους εκπαιδευτικούς προσχολικής αγωγής,  το πλέον αρνητικό για τη χώρα μας είναι το μισθολογικό χάσμα. Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Δικτύου Ευρυδίκη για την εκπαίδευση στην ΕΕ, ο εισαγωγικός ετήσιος μισθός για τους νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς στην Ελλάδα – συμπεριλαμβανομένων των νηπιαγωγών – είναι περίπου 17.600 ευρώ μικτά.

Αντίστοιχα στη Γαλλία, ο μισθός του νεοδιόριστου ξεκινάει από τα 37.100 ευρώ ετησίως και στο Βέλγιο, ανάλογα με την περιοχή κυμαίνεται μεταξύ 47.000 και 50.200 ευρώ.

Γιατί είναι σημαντική η προσχολική εκπαίδευση

Στην τελευταία έκθεση της Κομισιόν για την Ελλάδα, γίνεται ρητή αναφορά στα ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά συμμετοχής των παιδιών στην προσχολική αγωγή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί ότι η ανεπαρκής διαθεσιμότητα δομών προσχολικής φροντίδας,  συντελεί στη διαιώνιση του έμφυλου χάσματος στην απασχόληση. Στην έκθεση παρατηρήσεων τονίζεται ότι το  χάσμα απασχόλησης μεταξύ των φύλων θα μπορούσε να περιοριστεί μεταξύ άλλων και με την αύξηση της διαθεσιμότητας υπηρεσιών παιδικής φροντίδας, την επέκταση των ολοήμερων σχολείων και με πιο ισορροπημένα δικαιώματα γονικής άδειας.

Αντίστοιχα, σύμφωνα με έρευνα γνώμης του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) σε 19 επιφανείς Έλληνες οικονομολόγους, η προσχολική φροντίδα συνδέεται και με το δημογραφικό ζήτημα.

Τα 95% των συμμετεχόντων στην έρευνα, θεωρεί ότι η για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας δεν αρκούν τα επιδόματα, αλλά χρειάζονται στοχευμένες πολιτικές, που θα περιλαμβάνουν και την αύξηση των βρεφονηπιακών σταθμών.

Καθοριστικά τα πρώτα χρόνια του παιδιού

Πέρα από την ενδυνάμωση των γονέων, η ποιοτική προσχολική εκπαίδευση θεωρείται ωφέλιμη και αναγκαία πρωτίστως για το ίδιο το παιδί.

Όπως σημειώνεται στη νέα έρευνα της Κομισιόν, η πρώιμη παιδική ηλικία είναι καθοριστική για την προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και την απόκτηση βασικών δεξιοτήτων εγγραματισμού. Ως εκ τούτου η προσχολική αγωγή θεωρείται «ακρογωνιαιος λίθος της εκπαιδευτικής ισότητας και σημαντικός παράγοντας προώθησης της κοινωνικής δικαιοσύνης».

Τέλος, η πρόσβαση σε ποιοτικές, δημόσιες και δωρεάν δομές ΠΕΦ, συμβάλλει στη μείωση της παιδικής φτώχειας, η οποία στην Ελλάδα κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Η ενίσχυση της προσχολικής αγωγής ιδίως για τα βρέφη και τα προνήπια εντάσσεται στους στόχους-ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης. Το σχετικό έργο ονομάζεται «Δημιουργία παιδαγωγικού πλαισίου, ψυχομετρικού εργαλείου και ψυχοεκπαιδευτικών παρεμβάσεων σε βρεφικούς, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, που προάγουν την ανάπτυξη των παιδιών ηλικίας από 3 μηνών έως 4 ετών», με συνολικό προϋπολογισμό σχεδόν 8 δισ. ευρώ

 

Έρχεται πολικό ψύχος στην Ευρώπη; - Το σενάριο τρόμου

 Σοβαρές προειδοποιήσεις εκπέμπουν επιστήμονες για την πιθανή κατάρρευση της Atlantic Meridional Overturning Circulation (Ατλαντική Μεριδιανή Αναστροφή Κυκλοφορίας, AMOC), ενός κρίσιμου συστήματος ρευμάτων του Ατλαντικού Ωκεανού, το οποίο παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατακόρυφη πτώση των θερμοκρασιών στην Ευρώπη και σε δραματικές μεταβολές στις παγκόσμιες καιρικές συνθήκες.

Η AMOC μεταφέρει θερμό νερό από τον Ισημερινό προς τον Βορρά, συμβάλλοντας στο ήπιο κλίμα της Ευρώπης. Ωστόσο, νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Geophysical Research Letters διαπιστώνει ότι η αποσταθεροποίηση αυτού του συστήματος, κυρίως λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της τήξης των πάγων, μπορεί να οδηγήσει σε 80% εξασθένησή του ή ακόμη και πλήρη κατάρρευση.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, σε ένα σενάριο όπου η Γη έχει ήδη θερμανθεί κατά 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, η κατάρρευση της AMOC θα μπορούσε να προκαλέσει «σημαντικό ψύχος» πάνω από την Ευρώπη. Πόλεις όπως το Λονδίνο και το Όσλο ενδέχεται να βιώσουν χειμώνες με θερμοκρασίες που φτάνουν τους -17°C και πυκνή κάλυψη από θαλάσσιο πάγο, ο οποίος θα εκτείνεται έως τη Σκανδιναβία και τη βόρεια Ολλανδία.

Η ψυχρή αυτή μετατόπιση θα συνοδεύεται από αυξημένα φαινόμενα καταιγίδων, εξαιτίας της ενίσχυσης του αεροχείμαρρου από τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ βόρειας και νότιας Ευρώπης. Παράλληλα, οι θερινοί καύσωνες δεν θα εξαλειφθούν. Αντίθετα, θα ενταθούν, προκαλώντας έναν επικίνδυνο συνδυασμό ακραίων καιρικών φαινομένων.

Εκτός Ευρώπης, η αποσταθεροποίηση της AMOC θα έχει παγκόσμιες επιπτώσεις: αυξημένη άνοδος της στάθμης της θάλασσας, ιδιαίτερα στις ακτές των ΗΠΑ, ενίσχυση των πλημμυρικών φαινομένων και μεταβολή των τροπικών κλιματικών ζωνών.

Αν και η μελέτη βασίστηκε σε ένα μόνο μοντέλο προσομοίωσης, ενισχύει την ανάγκη για επαγρύπνηση. Ειδικοί, όπως ο καθηγητής Richard Allen του Πανεπιστημίου του Reading, σημειώνουν ότι παραμένουν πολλές αβεβαιότητες, όμως ακόμη και η πιθανότητα μιας τέτοιας κατάρρευσης είναι αρκετή για να σημάνει παγκόσμιο συναγερμό.

«Η κοινωνία μας δεν είναι προετοιμασμένη για τέτοια ψυχρά φαινόμενα», υπογραμμίζει ο René van Westen, ερευνητής του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης και συν-συγγραφέας της μελέτης. «Μια κατάρρευση της AMOC θα ήταν καταστροφική για τις υποδομές, την αγροτική παραγωγή και την επισιτιστική ασφάλεια. Θέλουμε να την αποφύγουμε πάση θυσία».

Διπλασιάστηκαν από το 2014 οι Έλληνες πτυχιούχοι που ζουν στην.... Ευρώπη

Το φαινόμενο του brain drain, της μαζικής εκροής εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων τα χρόνια της κρίσης, είναι σύνθετο και πολυπαραγοντικό, και δεν επιδέχεται μονοσήμαντων εξηγήσεων. Γι’αυτό και το συνέδριο InForum:Brain Retain & Regain, που διοργανώνει το in στις 2-3 Ιουνίου στη Βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο),  προσεγγίζει το θέμα της μετανάστευσης και της παλιννόστησης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού σφαιρικά.

Πανεπιστημιακοί, πολιτικοί, φοιτητές και μαθητές, άνθρωποι που στην Ελλάδα, ζουν ή σκέφτονται να φύγουν στο εξωτερικό, συμμετέχουν σε ένα ζωντανό γόνιμο διάλογο.

Αρνητικές συνέπειες του brain drain

Oι αρνητικές συνέπειες της φυγής ανθρώπινου δυναμικού υψηλής ειδίκευσης έχουν αναλυθεί εκτενώς, σε επιστημονικές έρευνες και μελέτες οργανισμών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Σύμφωνα με έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για τις μακροοικονομικές συνέπιες της διαρροής εγκεφάλων (On the Great Greek Brain Drain: A Macroeconomic Approach – Ε.Βέλλα), υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στα μέτρα λιτότητας της περιόδου 2010-2015 και στην αύξηση της μεταναστευτικής εκροής σε συνδυασμό με τη μείωση του ΑΕΠ.

Συγκεκριμένα, οι προσομοιώσεις του μακροοικονομικού υποδείγματος της περιόδου, καταλήγουν ότι χωρίς τη μεταναστευτική εκροή η μείωση του ΑΕΠ θα ήταν μικρότερη κατά 17% και ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ θα ήταν μειωμένος κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες.

Πέρα όμως από τις ποσοτικές εκτιμήσεις, όλες οι έρευνες συγκλίνουν στο ότι το brain drain υπονομεύει την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας και τη διαδικασία μετάβασης σε μια σε μια οικονομία υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.

Η δημιουργία ελλείψεων σε κομβικούς κλάδους, η επιδείνωση του δημογραφικού προβλήματος, και η δημιουργία «κενού φροντίδας», καθώς μένουν πίσω χωρίς την υποστήριξη των παιδιών τους ηλικιωμένοι γονείς, είναι κάποιες από τις αρνητικές επιπτώσεις που επισημαίνει σχετική έρευνα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου.

Θετικές… παρενέργειες του brain drain

Όμως δεν μπορούμε να βλέπουμε την κινητικότητα του ανθρώπινου δυναμικού υψηλής ειδίκευσης μόνο αρνητικά. Υπό προϋποθέσεις μπορούν να υπάρξουν θετικές συνέπειες. Οι μετανάστες επιστρέφοντας μπορεί να μεταφέρουν από τις χώρες υποδοχής εργασιακή εμπειρία, νέες ιδέες, γνώσεις, συμπεριφορές, πρακτικές, ταυτότητες – τα λεγόμενα «κοινωνικά εμβάσματα.

Επιπλέον μπορεί να συνεργαστούν με την ελληνική οικονομία και κοινωνία, ενώ εξακολουθούν να εργάζονται στο εξωτερικό. Τη δυνατότητα αυτή επισημαίνει έρευνα του ΣΕΒ και του ΙΟΒΕ, προτείνοντας την αξιοποίηση της διασποράς προς όφελος της ελληνικής οικονομίας, μέσω διεθνών συνεργασιών και επενδύσεων.

Tι συμβαίνει σήμερα

Κατά πόσο έχει αντιστραφεί το brain drain σε brain gain; Παρά τα ενθαρρυντικά σημάδια των τελευταίων χρόνων, η γενική εικόνα παραμένει αρνητική.

Η διαδικτυακή πλατφόρμα  Greece In Figures, παρουσίασε πρόσφατα τα νέα στοιχεία για το Βrain Drain, όπως αποτυπώνονται στους πίνακες της Eurostat.

Συγκεκριμένα, την τελευταία δεκαετία, μεταξύ 2014-2024 έχει αυξηθεί κατά 83% το ποσοστό των Ελλήνων (γεννημένων στην Ελλάδα) μεταξύ 20-64 ετών που έχουν αποκτήσει ανώτατη εκπαίδευση και κατοικούν στην Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών ΕΖΕΣ (ΕΕ + Ελβετία, Νορβηγία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν).

Ένα σημαντικό ποσοστό των νέων πτυχιούχων που εγκατέλειψαν την Ελλάδα και διαμένουν μόνιμα στην Ευρώπη, είναι μετανάστες δεύτερης γενιάς. Παιδιά που γεννήθηκαν και σπούδασαν στη  χώρα μας, αλλά το ελληνικό κράτος τους στερεί την ελληνική ιθαγένεια.

Αν περιοριστούμε στους Έλληνες υπηκόους, αποκλείοντας τους γεννηθέντες στην Ελλάδα χωρίς ιθαγένεια, το ποσοστό των πτυχιούχων που διαμένουν στην ΕΖΕΣ έχει αυξηθεί κατά 71% την τελευταία δεκαετία, ένας επίσης εντυπωσιακό ποσοστό. .

Το 2013, ζούσαν στην ΕΖΕΣ 56,7 χιλιάδες άτομα που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και είχαν ολοκληρώσει την ανώτατη εκπαίδευση (ΑΕΙ/ΤΕΙ). Μία δεκαετία αργότερα, αυτός ο αριθμός έχει σχεδόν διπλασιαστεί, φτάνοντας τους 104,1 χιλιάδες.

Οι Έλληνες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ζουν εκτός Ελλάδας αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό από όσους έχουν λάβει δευτεροβάθμια εκπαίδευσή (αύξηση 24%), ή πρωτοβάθμια εκπαίδευση (10,3%). Πλέον, απαρτίζουν το 36% του συνόλου των ατόμων που βρίσκονται στην ΕΖΕΣ.

Υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης για τους Έλληνες πτυχιούχους

Το 79% των Ελλήνων που ζουν εκτός Ελλάδας στην ΕΖΕΣ εργάζονται, σε αντίθεση με τους εντός Ελλάδας που εργάζονται σε ποσοστό 67%.

Τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης έχουν οι Έλληνες απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ζουν στην ΕΖΕΣ (87%).

Στη 10η θέση η Ελλάδα στη μετανάστευση ατόμων με τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ΕΖΕΣ.

Με βάση τα στοιχεία της Εurostat, το 2024 ζούσαν στην ΕΖΕΣ 346 χιλιάδες Έλληνες.

Η Ελλάδα βρίσκεται στη δέκατη θέση στη μετανάστευση ατόμων με τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ΕΖΕΣ – με 11,1 πτυχιούχους μετανάστες ανά 1000 κατοίκους.

Τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν η Κροατία και η Λιθουανία, με 27,9 και 24,4 άτομα ανά 1000 κατοίκους αντίστοιχα. Στην τελευταία θέση το Λουξεμβούργο, με μόλις 19 κατοίκους ανά 1000 να μεταναστεύουν εντός της ΕΖΕΣ, ενώ έχουν λάβει ανώτατη εκπαίδευση.

*Το inForum τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα.

*Αν επιθυμείτε να παρακολουθήσετε το inForum, στις 2-3 Ιουνίου στη Βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο) Λένορμαν 218 πατήστε ΕΔΩ

 

Στεγαστική κρίση: Μια βόμβα στην κοινωνική συνοχή

 Το κόστος για να έχουν ένα μέρος που να μένουν και να το αποκαλούν «σπίτι» έχει καταστεί δυσβάσταχτο για πάρα πολλούς ανθρώπους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η στεγαστική κρίση στην ήπειρο έχει γιγαντωθεί.

Ενώ το μέσο ενοίκιο είναι σήμερα κατά 1/4 υψηλότερο σε σχέση το 2010, το κόστος αγοράς κατοικίας έχει αυξηθεί κατά 50%. Αυτό αντιπροσωπεύει μια σκληρή πραγματικότητα για πάνω από το 10,6% των Ευρωπαίων που ζουν σε πόλεις και το 7% σε αγροτικές περιοχές (Eurostat 2024).

Τα στοιχεία είναι ακόμη πιο θλιβερά όσον αφορά στους νέους, με περίπου το 47% των νέων Ευρωπαίων (18-34) να ζουν μαζί με τους γονείς τους.

Πίσω από αυτούς τους αριθμούς, σημειώνει το Euractiv, κρύβονται ιστορίες σαν της Πάουλα, που έγινε δεκτή για μεταπτυχιακό στη Μαδρίτη, δύο ώρες μακριά από την πόλη της, αλλά δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά ένα δωμάτιο στην ισπανική πρωτεύουσα.

Η χώρα μας κατέχει την πρωτιά στη στεγαστική κρίση στην Ευρώπη

Ή ο Καρλ, ο οποίος πρόσφατα έπιασε δουλειά σε μια μικρή πόλη κοντά στη Λυών, αλλά κοιμάται στο αυτοκίνητό του, χωρίς να έχει να δώσει τρία ενοίκια μπροστά, που απαιτείται ως εγγύηση. Ή η Μπρούνα, μια ανύπαντρη μητέρα τριών παιδιών, η οποία στριμώχτηκε σε ένα διαμέρισμα όσο ένα υπνοδωμάτιο επειδή δεν θα δει αύξηση στον μισθό της.

Η στέγαση και το κόστος ζωής διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο στην ψήφο των πολιτών στις τελευταίες ευρωεκλογές. Η αντιμετώπιση της ανάγκης για ποιοτική, κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο ευρωπαϊκό εγχείρημα.

Καθώς οι άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους και διαμαρτύρονται για το αυξανόμενο κόστος στέγασης, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να υποστηρίξει τοπικές και περιφερειακές Αρχές που προσπαθούν προασπίσουν το δικαίωμα στην οικονομικά προσιτή και αξιοπρεπή στέγαση.

«Μαύρη» πρωτιά για την Ελλάδα

Όσον αφορά στην Ελλάδα, η χώρα μας κατέχει την πρωτιά στη στεγαστική κρίση στην Ευρώπη, με το κόστος στέγασης για το 28,5% των νοικοκυριών να υπερβαίνει το 40% του διαθέσιμου εισοδήματος, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 8,8%.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 6,6% σε ετήσια βάση το δ’ τρίμηνο του 2024, πλησιάζοντας το ιστορικό υψηλό του γ’ τριμήνου του 2008. Η αύξηση είναι ακόμη πιο έντονη στα νεόδμητα διαμερίσματα, αγγίζοντας το 9,1%, ενώ οι τιμές των παλαιότερων ακινήτων κινήθηκαν ανοδικά κατά 4,9%.

Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα των ενοικίων καθώς οι τιμές, όπως δείχνουν τα στοιχεία, δεν έχουν φθάσει ακόμη στα ανώτερα επίπεδα.

Τα τελευταία χρόνια, η ενοικίαση έχει αποδειχθεί για πολλούς μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Οι τιμές τραβούν συνεχώς την ανηφόρα, ενώ όσοι αναζητούν να μισθώσουν ακίνητο τη συγκεκριμένο περίοδο τις χαρακτηρίζουν ως εξωπραγματικές –  ακόμη και για παλιά, μικρά σπίτια.

Τα πράγματα, ωστόσο, μπορεί να γίνουν ακόμη χειρότερα: Μολονότι τα ενοίκια παραμένουν χαμηλότερα από τα επίπεδα-ρεκόρ του 2011, κατέγραψαν σημαντική άνοδο το 2025, φθάνοντας τους δείκτες στο 109,7 (με έτος βάσης 2007=100) έναντι 99,9 το 2024.

Στεγαστική κρίση: 11 προτάσεις

Προ ημερών, Ευρωπαίοι δήμαρχοι συγκεντρώθηκαν στην Ευρώπη και με επικεφαλής τον δήμαρχο της Βαρκελώνης, Ζάουμε Κολμπόνι, κατέθεσαν σχέδιο 11 προτάσεων για την εξασφάλιση οικονομικά προσιτών, αξιοπρεπών κατοικιών και την αντιμετώπιση της κερδοσκοπίας, της ανισότητας και της έλλειψης στέγης:

• Ενδυνάμωση των τοπικών και περιφερειακών Αρχών

Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την οικονομικά προσιτή στέγαση θα πρέπει να αναγνωρίζει την πλούσια ποικιλία των στεγαστικών μοντέλων και τον ζωτικό ρόλο των κοινωνικών, δημόσιων, συνεταιριστικών, μη κερδοσκοπικών και περιορισμένης κερδοσκοπίας παρόχων στέγασης. Οι δήμοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της πρόσβασης σε αξιοπρεπή, κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση μέσω των αρμοδιοτήτων τους στον πολεοδομικό σχεδιασμό, τη χρήση γης, τους οικοδομικούς κανονισμούς και τις άδειες, την κινητικότητα και άλλες δημόσιες υπηρεσίες.

• Προτεραιότητα στη στέγαση στον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ

Η ποιοτική και οικονομικά προσιτή στέγαση πρέπει να αποτελέσει ξεκάθαρο στόχο στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ), πέρα από την πολιτική συνοχής. Η μετατόπιση πόρων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής από μόνη της δεν θα επιλύσει την κρίση της στέγασης. Οι νέες προτεραιότητες απαιτούν νέα χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης ανάμειξης διαφορετικών πηγών και ανακυκλούμενων κεφαλαίων για τη διατήρηση των δημόσιων επενδύσεων σε οικονομικά προσιτή στέγαση.

• Αναθεώρηση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις και τις δημόσιες συμβάσεις

Πρέπει να εξαιρέσουμε τις επενδύσεις σε κοινωνικούς, δημόσιους, συνεταιριστικούς και μη κερδοσκοπικούς παρόχους στέγασης από τους περιορισμούς των κρατικών ενισχύσεων. Η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των κρατικών ενισχύσεων πέραν της κοινωνικής στέγασης θα επιτρέψει στις τοπικές και περιφερειακές Αρχές να επενδύσουν σε μοντέλα και σχήματα που ενισχύουν την οικονομική προσιτότητα της στέγασης και προωθούν γειτονιές χωρίς αποκλεισμούς. Οι δημόσιες συμβάσεις μπορούν επίσης να ενισχύσουν τις δημόσιες επενδύσεις σε αξιοπρεπή κοινωνική και οικονομικά προσιτή στέγαση.

• Μητρώο διαφάνειας στις συναλλαγές ακινήτων

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρέπει να θέσουν σαφείς κοινωνικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και δανείων, ώστε να αποτραπεί η κερδοσκοπία. Χρειάζεται ένα μητρώο διαφάνειας των συναλλαγών ακινήτων σε ολόκληρη την ΕΕ, το οποίο θα προσδιορίζει τον πραγματικό δικαιούχο κάθε ακινήτου, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η λογοδοσία. Η αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της στέγασης και η εφαρμογή υγιών κανονισμών στην αγορά κατοικίας μπορούν να περιορίσουν τις ληστρικές πρακτικές των μεγάλων επενδυτών με γνώμονα το κέρδος.

• Διασφάλιση της οικονομικής προσιτότητας

Οι οικονομικά προσιτές κατοικίες που κατασκευάζονται με τη στήριξη της ΕΕ πρέπει να παραμείνουν οικονομικά προσιτές και να μην πωλούνται γρήγορα στην ιδιωτική αγορά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τεθούν πολύ αυστηροί μακροπρόθεσμοι όροι και να διασφαλιστεί ότι η γη θα παραμείνει στην ιδιοκτησία των τοπικών Αρχών. Με τη διατήρηση της γης σε δημόσια χέρια, οι τοπικές Αρχές μπορούν να ελέγχουν την τύχη των κατοικιών, να αποφεύγουν την κερδοσκοπία και να διασφαλίζουν μακροπρόθεσμα την οικονομική προσιτότητα.

• Ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων

Αυτές έχουν θέσει σε κίνδυνο τα δικαιώματα των ανθρώπων και έχουν διαταράξει τις τοπικές κοινότητες, προκαλώντας εκτοπισμό και εξευγενισμό. Είναι σημαντικό να εφαρμοστεί πλήρως το πλαίσιο της ΕΕ για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και να διασφαλιστεί ότι οι πλατφόρμες συμμορφώνονται με τους περιφερειακούς και τοπικούς κανονισμούς. Προτείνουν δε να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα από τον ισχύοντα κανονισμό για την προστασία του δικαιώματος στη στέγαση.

• Ενσωμάτωση της προοπτικής του φύλου και της ποικιλομορφίας

Οι πολιτικές αστικής ανάπτυξης και στέγασης πρέπει να αντιμετωπίζουν τις ειδικές ανάγκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και οι ευάλωτες ομάδες, εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή, αξιοπρεπή και ασφαλή στέγαση και περιβάλλον διαβίωσης.

• Στήριξη των μικρών δήμων και περιφερειών

Οι μικροί δήμοι, τα νησιά ή οι ορεινές περιοχές αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της περιορισμένης πρόσβασης σε χρηματοδότηση, της δημογραφικής μείωσης και της δυνητικής πίεσης που συνδέεται με τον τουρισμό. Απαιτείται μια στοχευμένη προσέγγιση για την υποστήριξη των στεγαστικών τους αναγκών.

• Ανάπτυξη δεξιοτήτων για τον τομέα της στέγασης

Χρειαζόμαστε εργαζόμενους εξοπλισμένους με τις δεξιότητες που θα οδηγήσουν στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, ιδίως στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στον κατασκευαστικό τομέα. Οι τοπικές και περιφερειακές Αρχές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση αυτών των δεξιοτήτων.

• Βιώσιμα κτήρια

Η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στο να καταστεί ο κατασκευαστικός κλάδος πιο βιώσιμος. Ωστόσο θα πρέπει να αποφευχθούν οι πρακτικές τις «ανακαίνισης» οι οποίες οδηγούν σε αύξηση των ενοικίων και τελικά σε εξώσεις.

• Τερματισμός της έλλειψης στέγης

Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Προσιτή Στέγαση πρέπει να υποστηρίξει την προσέγγιση «Πρώτα η στέγαση», η οποία συνδυάζει την επαναστέγαση με υψηλής ποιότητας υπηρεσίες κοινωνικής υποστήριξης για την προώθηση συστημικών αλλαγών και τον τερματισμό της έλλειψης στέγης.