Κρήτη: Το αδιαχώρητο στα κέντρα μεταναστών – Για «επικίνδυνες συνθήκες» προειδοποιούν οι λιμενικοί

Μεγάλα προβλήματα καταγράφονται στα κέντρα μεταναστών στην Κρήτη και ιδιαίτερα στα Χανιά, την ώρα που η κυβέρνηση σκληραίνει περαιτέρω τη στάση της απέναντι στους αιτούντες άσυλο υιοθετώντας μια γραμμή που προκρίνει την ποινικοποίηση αντί της προστασίας των δικαιωμάτων.

Η κατάσταση είναι δραματική – 342 μετανάστες βρίσκονται εγκλωβισμένοι στον εκθεσιακό χώρο της Αγυιάς σχεδόν έναν μήνα

Και ενώ το υπουργείο καθιερώνει τον όρο «παράνομη μετανάστευση» και ανοίγει τον δρόμο για βαριές ποινές φυλάκισης και διοικητικής κράτησης, η διακοπή της μεταφοράς των μεταναστών σε δομές έχει δημιουργήσει το αδιαχώρητο με τις ροές στην Κρήτη να είναι συνεχείς από την Παρασκευή.

Οι καλές καιρικές συνθήκες ευνοούν τη διακίνηση απελπισμένων ανθρώπων από το λιμάνι του Τομπρούκ στη Λιβύη, προς την Κρήτη και κυρίως προς την Γαύδο, με πολλούς από αυτούς να υποφέρουν από προβλήματα υγείας που χρήζουν άμεσης και σωστής φροντίδας.

Ωστόσο, η κατάσταση στα κέντρα είναι δραματική: 342 μετανάστες βρίσκονται στον εκθεσιακό χώρο της Αγυιάς από τις 18/08, μεταξύ των οποίων διαβητικοί, μία έγκυος, ένας άνθρωπος με ψυχιατρικά προβλήματα, άλλοι με δερματολογικές ασθένειες. Παρ’ όλα αυτά παραμένουν εγκλωβισμένοι σε έναν χώρο ακατάλληλο για πολυήμερη διαμονή. Σε αυτούς έρχονται να προστεθούν οι τέσσερις βάρκες με τους 224 μετανάστες που προσέγγισαν το νησί χθες.

Στο σοβαρό θέμα που έχει προκύψει παρεμβαίνει με ανακοίνωση – επιστολή του και το σωματείο εργαζομένων στο Λιμενικό, κάνοντας λόγο για «επικίνδυνες και απαράδεκτες συνθήκες στους προσωρινούς χώρους φύλαξης μεταναστών».

Ενημερώθηκε ο Εισαγγελέας Χανίων

Σύμφωνα με πληροφορίες της ΕΡΤ Χανίων, ήδη από το πρωί της Πέμπτης ενημερώθηκε ο Εισαγγελέας του νησιού ότι ο χώρος της Αγυιάς θεωρείται επισφαλής, αφού οι υγειονομικοί δηλώνουν, ότι «δεν μπορούν πλέον να παρέχουν υπηρεσίες» εκεί, ενώ και οι εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού που φρόντιζαν για τη διανομή του συσσιτίου τρεις φορές την ημέρα αποχώρησαν φοβούμενοι για τη σωματική τους ακεραιότητα.

Ο πολυήμερος εγκλεισμός των ανθρώπων έχει φέρει και εκρήξεις θυμού, με τους λιμενικούς και τους αστυνομικούς να αγωνίζονται να διατηρήσουν την τάξη.

Ανάλογη είναι η εικόνα στο Ρέθυμνο. Στους 37 μετανάστες που φιλοξενούνταν εδώ και δέκα ημέρες στο παλιό Λιμεναρχείο Ρεθύμνου ήρθαν το βράδυ Παρασκευής να προστεθούν ακόμα 58, με αποτέλεσμα ο χώρος να είναι πια πλήρης. Οι μετανάστες σιτίζονται από τους Δήμους Αγ. Βασιλείου και Ρεθύμνου, ενώ η Αντιπεριφέρεια έχει τοποθετήσει χημικές τουαλέτες και έχει φροντίσει για αγορά στρωμάτων και απολυμάνσεις.

Η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιόνη αναφερόμενη στο κόστος δήλωσε ότι από τις αρχές του καλοκαιριού έχουν δαπανηθεί 80.000 με 90.000 ευρώ, που δεν δικαιολογείται από τα συναρμόδια υπουργεία, αφού τέτοια κονδύλια αφορούν σε δήμους. Από την πλευρά του ο Δήμος Χανίων το διάστημα 16/06-08/09 έχει δαπανήσει 260.000 ευρώ για την σίτιση των ανθρώπων αυτών, ενώ από τις αρχές Ιανουαρίου μέχρι τις 15/6 έχει καταβάλει 500.000 ευρώ, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει την αρωγή της πολιτείας.

Επιστολή λιμενικών: «Επικίνδυνες και απαράδεκτες συνθήκες»

«Αξιότιμε κύριοι. Η κατάσταση στον προσωρινό χώρο φύλαξης μεταναστών στην Αγυιά Χανίων έχει ξεπεράσει κάθε όριο αντοχής και ανοχής. Τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος καλούνται καθημερινά να εκτελέσουν υπηρεσίες που δεν ανήκουν στις αρμοδιότητές τους, σε συνθήκες επικίνδυνες, απάνθρωπες και εξευτελιστικές. Από την αρχή της έξαρσης των μεταναστευτικών ροών στην Κρήτη έχουμε παρέμβει και αναφερθεί ως Ένωση πολλές φορές για τις έλλειψη, τις ανάγκες των υπηρεσιών μας και την επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν εκτός των άλλων καθηκόντων τους και σε αυτό το μεγάλο βάρος που προστέθηκε με την έξαρση του μεταναστευτικού. Η αλήθεια είναι μία: έχουμε μετατραπεί σε τραπεζοκόμους, νοσηλευτές, ψυχολόγους και τραυματιοφορείς αντί να ασκούμε το καθήκον μας…

»Οι βάρδιες είναι υποστελεχωμένες, με την μηνιαία ενίσχυση να έχει μειωθεί από δέκα (10) σε πέντε (5) άτομα, όταν χρειάζονται τουλάχιστον 30 στελέχη για την 24ωρη φύλαξη στην Αγυιά και στο Νοσοκομείο. Αντίστοιχα το ίδιο συμβαίνει και στο χώρο φύλαξης του Παλαιού Λιμεναρχείου Ρεθύμνου όπου και εκεί το προσωπικό να βρίσκεται στα όρια του. Ταυτόχρονα, οι φυλάξεις παρατείνονται για εβδομάδες ολόκληρες, με αποτέλεσμα τα στελέχη μας να καταρρέουν ψυχικά και σωματικά και να μας μεταφέρουν την αγωνία τους και τους φόβους τους με τους διαπληκτισμούς και τις εντάσεις που εξελίσσεται καθημερινά στον προσωρινό χώρο φύλαξης της Αγυιάς.

»Η αναλογία φύλαξης έχει φτάσει στο 1 στέλεχος ανά 100 κρατούμενους, κάτι που καθιστά προδιαγεγραμμένη την αποτυχία σε περίπτωση εξέγερσης ή μαζικής διαφυγής. Είναι ξεκάθαρο ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα είναι αδύνατη οποιαδήποτε αντιμετώπιση. Και τότε, ποιος θα φέρει την ευθύνη; Τα στελέχη μας κινδυνεύουν να βρεθούν κατηγορούμενοι ποινικά και πειθαρχικά για κάτι που ήταν εξαρχής είναι αδύνατο να αποτραπεί. Οι κρατούμενοι συχνά προχωρούν σε απεργίες πείνας, μαζικές διαμαρτυρίες, διαπληκτισμούς και επιθέσεις μεταξύ τους, δημιουργώντας καθημερινά εκρηκτικές καταστάσεις που διαχειρίζονται οι συνάδελφοι χωρίς καμία προστασία και καμία εκπαίδευση για τέτοιες συνθήκες.

»Η διάταξη του Υπουργού Μετανάστευσης κ. Πλεύρη προβλέπει ότι τα παρανόμως εισερχόμενα πρόσωπα (ΠΕΠ) θα θεωρούνται κρατούμενοι και θα μεταφέρονται υποχρεωτικά σε κλειστή δομή, καθώς και την για παράδοση των κρατουμένων στην ΕΛ.ΑΣ. για την φύλαξη και μεταγωγή σε κλειστή δομή κάτι που ουδέποτε εφαρμόστηκε, με αποτέλεσμα το Λιμενικό Σώμα να έχει καταλήξει να φυλά διαρκώς κρατούμενους σε έναν χώρο που δεν είναι ούτε κατάλληλος ούτε θεσμοθετημένος για κράτηση. Δεν αντέχουμε άλλο να παίζουμε τις ζωές και τις καριέρες μας κορόνα – γράμματα. Δεν αντέχουμε άλλο να μας κοροϊδεύουν με προσχηματικές λύσεις και ψεύτικες υποσχέσεις.

»Η Αγυιά έχει γίνει παγίδα για τα στελέχη μας. Ζητάμε άμεσα και κατηγορηματικά:

»1. Να μας απαντήσει η Ηγεσία: σε περίπτωση μαζικής εξέγερσης και διαφυγής των κρατουμένων, πώς ακριβώς θα τους σταματήσουμε και ποιες θα είναι οι συνέπειες για τα στελέχη που υπηρετούν εκεί.

»2. Να αποσαφηνιστεί αν οι ρόλοι που μας έχουν επιβληθεί (τραπεζοκόμοι, νοσηλευτές, ψυχολόγοι, τραυματιοφορείς) είναι υποχρεώσεις στελεχών Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. ή αν έχουμε μετατραπεί αυθαίρετα σε «πολυεργαλεία», χωρίς καμία θεσμική κάλυψη.

»3. Να ληφθούν άμεσα μέτρα ενίσχυσης προσωπικού με μηνιαίες αποσπάσεις και με ικανό αριθμό, καθώς και μέτρα ουσιαστικής προστασίας, προτού θρηνήσουμε θύματα.

»4. Να εφαρμοστεί επιτέλους η διάταξη που προβλέπει την άμεση μεταφορά των κρατουμένων σε κλειστές δομές από την ΕΛ.ΑΣ. Να υπάρξει άμεση και ουσιαστική συμμετοχή των συναρμόδιων φορέων στην διαχείριση της κρίσης.

»Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο. Δεν θα δεχθούμε να γίνουμε οι αποδιοπομπαίοι τράγοι ενός προβλήματος που η Πολιτεία αρνείται να διαχειριστεί σοβαρά. Αν δεν δοθούν λύσεις τώρα, η επόμενη κρίση θα είναι μόνο θέμα χρόνου».

 

Στο στόχαστρο των.... κουνουπιών

Επίθεση δέχεται φέτος η Αττική από τα κουνούπια, εκεί όπου συγκεντρώνονται 3,8 εκατομμύρια πολίτες, με αποτέλεσμα στην πρωτεύουσα να… φωλιάζει και ο ιός του Δυτικού Νείλου. Την ίδια ώρα, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι επιδημικές εξάρσεις λοιμώξεων που μεταδίδονται από τους ανεπιθύμητους αυτούς φτερωτούς επισκέπτες θα είναι η νέα «κανονικότητα» στη Γηραιά Ηπειρο.  Απόδειξη; Ασθένειες που κάποτε θεωρούνταν εξωτικές, όπως ο ιός  Τσικουνγκούνια (Chikungunya), χτυπούν πλέον την πόρτα της γειτονιάς μας.

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από την επιδημιολογική επιτήρηση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), έως και την περασμένη εβδομάδα η Αττική συγκέντρωνε με διαφορά τους περισσότερους «κόκκινους» δήμους, καθώς σε αυτούς καταγράφονταν τα περισσότερα κρούσματα. Τα τελευταία 24ωρα εντούτοις δυναμικά στο κάδρο εντάχθηκε και η Θεσσαλία, υποδηλώνοντας ότι η γεωγραφική κατανομή των κρουσμάτων ολοένα και διευρύνεται.

«Είχαμε, όντως, καιρό να δούμε την Αττική να βρίσκεται στο επίκεντρο» δηλώνει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Οργανισμού και καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου. «Εχει συμβεί όμως κατά το παρελθόν και δεν προκαλεί εντύπωση.

Η επιδημιολογία του ιού είναι κυκλική και εξαρτάται από τα αποδημητικά πτηνά που λειτουργούν όπως το «ρεζεβουάρ» του ιού. Aυτά εισάγουν τον ιό σε μια περιοχή, μολύνοντας τα τοπικά κουνούπια, τα οποία με τη σειρά τους μεταδίδουν τον ιό σε ανθρώπους».

Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, έχουν δηλωθεί συνολικά 47 εγχώρια κρούσματα του ιού του Δυτικού Νείλου, εκ των οποίων τα 12 εντοπίστηκαν την τελευταία εβδομάδα. Μάλιστα, και όπως προκύπτει από τα ίδια δεδομένα, τα τελευταία 24ωρα καταγράφτηκαν οι πρώτοι δύο θάνατοι στη χώρα μας, ενώ ακόμα 11 άνθρωποι νοσηλεύονται σε νοσοκομεία ανά τη χώρα (εκ των οποίων οι δύο σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας).

Αναφορικά, δε, με τους δήμους όπου εκτιμάται ότι εκτέθηκαν οι πολίτες στον ιό, οι ειδικοί του Οργανισμού αναφέρουν τους εξής: Ασπόπυργος, Ελευσίνα, Φυλή, Αιγάλεω, Περιστέρι, Αγιοι Ανάργυροι – Καματερό, Ιλιον, Κορυδαλλός, Σαλαμίνα, Μαραθώνας, Παπάγου – Χολαργός, Ηλιούπολη, Πύργος, Τύρναβος, Αγιά, Λάρισα, Τέμπη, Κιλελέρ, Καρδίτσα, Αλεξανδρούπολη, Διδυμότειχο και Πέλλα.

Εν τω μεταξύ, οι επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) σε νέα έκθεσή τους επιχειρούν να δείξουν στους Ευρωπαίους τη νέα… κανονικότητα που δημιουργεί η παρατεταμένη συμβίωσή τους με τα κουνούπια.

Στη λίστα με τα νοσήματα που μεταδίδουν στη Γηραιά Ηπειρο  συμπεριλαμβάνεται πλέον και ο ιός Τσικουνγκούνια, με την αλλαγή αυτή να μην  είναι τυχαία. Πιο συγκεκριμένα, αποδίδεται στην κλιματική κρίση, με την άνοδο της θερμοκρασίας, τα παρατεταμένα καλοκαίρια, τους ήπιους χειμώνες και τα μεταβαλλόμενα πρότυπα βροχών, δημιουργώντας έτσι ένα ιδανικό περιβάλλον για την εξάπλωση των κουνουπιών.

«Η Ευρώπη εισέρχεται σε μια νέα φάση, όπου η μακρύτερη και εντονότερη μετάδοση νοσημάτων που μεταδίδονται από κουνούπια αποτελεί πλέον τη νέα κανονικότητα.

Το ECDC συνεργάζεται στενά με τα κράτη-μέλη, παρέχοντας υποστήριξη και έγκαιρες οδηγίες δημόσιας υγείας, ώστε να ενισχυθούν η ετοιμότητα και η αντίδραση» σημείωσε υπό τις εξελίξεις αυτές η δρ Pamela Rendi-Wagner, διευθύντρια του Οργανισμού.

Είναι ενδεικτικό ότι το κουνούπι-τίγρης (Aedes albopictus), που μπορεί να μεταδώσει τον ιό Τσικουνγκούνια, έχει πλέον εγκατασταθεί σε 16 ευρωπαϊκές χώρες και 369 περιοχές, σε σχέση με μόλις 114 περιοχές πριν από 10 χρόνια. Μάλιστα, μόνο εφέτος έχουν καταγραφεί 27 επιδημίες εντός των ευρωπαϊκών συνόρων.

Αναφορικά πάλι με τον ιό του Δυτικού Νείλου, η Ευρώπη επίσης κατέγραψε τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων των τελευταίων τριών ετών. Εν τω μεταξύ, το  ECDC εκτιμά ότι οι λοιμώξεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται, φτάνοντας πιθανότατα στην εποχική κορύφωσή τους τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο.

 

Η υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελεί μια σύγχρονη απειλή για τη γονιμότητα

Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της επιφάνειας της Γης, κυρίως λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που απελευθερώνουν αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.

Αυτό το φαινόμενο οδηγεί σε σημαντικές αλλαγές στο κλίμα, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα με παρατεταμένους καύσωνες και άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

«Η κλιματική κρίση αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές σύγχρονες απειλές της ανθρωπότητας, με δραματικές επιδράσεις στην υγεία. Ιδιαίτερα επηρεάζεται η ανδρική γονιμότητα, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη φαίνεται ότι ξεπερνά τα θερμικά όρια της γονιμότητας των ανδρών», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Σοφία Καλανταρίδου, καθηγήτρια Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο ΕΚΠΑ.

Η παρατεταμένη αύξηση της θερμοκρασίας, προσθέτει, επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή σπέρματος, μειώνοντας τον αριθμό και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Ιδιαίτερα ανησυχητικό, αναφέρει, είναι το γεγονός ότι στο ζωικό βασίλειο η έκπτωση της γονιμότητας, λόγω αύξησης της θερμοκρασίας, κληρονομείται και στις επόμενες γενιές με κίνδυνο την εξαφάνιση αυτών των ειδών.

Η υπερθέρμανση επηρεάζει και τη γυναικεία γονιμότητα

Παρόμοιες είναι οι επιδράσεις της παρατεταμένης αύξησης της θερμοκρασίας και στη γυναικεία γονιμότητα, τονίζει η καθηγήτρια.

Η έκθεση σε θερμικό στρες και περιβαλλοντικούς ρύπους (που αυξάνονται λόγω κλιματικής αλλαγής) συνδέεται με πρώιμη ήβη, διαταραχές της ωοθυλακιορρηξίας και προβλήματα στην κύηση.

Η αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών αλλαγών είναι επιβεβλημένη.

Οι ρυθμοί μείωσης του αριθμού των γεννήσεων γίνονται ολοένα και πιο απειλητικοί και σημαντική αιτία της υπογεννητικότητας είναι και η μείωση της ανδρικής και της γυναικείας γονιμότητας, καταλήγει.

 

«Επικίνδυνη» πόλη η Αθήνα για τις γυναίκες: 99 υποθέσεις βιασμού μέσα σε ένα χρόνο

 Το περιστατικό που συνέβη το βράδυ της Παρασκευής στη συμβολή των οδών Σόλωνος και Χαριλάου Τρικούπη, με μια παρέα γυναικών να δέχεται επίθεση από έναν άνδρα που είχε σκοπό να τις βιάσει, δεν είχε αρνητική κατάληξη.

Ήταν 22:00 το βράδυ και στο δρόμο υπήρχε αρκετός κόσμος, που έτρεξε να βοηθήσει τα κορίτσια που δέχονταν επίθεση από τον 37χρονο Σύρο, ο οποίος ζει στην χώρα μας με πολιτικό άσυλο.

Επίσης, το γεγονός ότι η παρέα των κοριτσιών αποτελούνταν από τρεις κοπέλες, οι οποίες αντέδρασαν αμέσως χωρίς να φοβηθούν τις συνέπειες, μείωσε τον αιφνιδιασμό του δράστη και επίδοξου βιαστή.

Δύο βιασμοί την βδομάδα τους τελευταίους 12 μήνες

Το συμβάν αυτό ωστόσο είναι κάτι που δεν αποτελεί εξαίρεση από το αστυνομικό δελτίο, καθώς είναι δεκάδες οι υποθέσεις βιασμού στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας.

Όπως δείχνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, για την περίοδο από τον Απρίλιο του 2024 έως τον Απρίλιο του 2025 οι καταγεγραμμένες υποθέσεις φθάνουν τις 99, εκ των οποίων οι 78 είναι τελεσμένοι βιασμοί και οι 21 είναι απόπειρες.

Έτσι σε 12 μήνες έχουν γίνει συνολικά 99 επιθέσεις κατά γυναικών στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας – δηλαδή πάνω από 8 επιθέσεις κάθε μήνα.

Ο χάρτης της παραβατικότητας

Ειδικότερα, η περιοχή με τα περισσότερα περιστατικά είναι η Ομόνοια με 18 επιθέσεις τον τελευταίο χρόνο και ακολουθεί ο Άγιος Παντελεήμονας με 16 επιθέσεις. Σε Κολωνό και Αμπελοκήπους έχουν γίνει από 6 επιθέσεις, ενώ σε Κυψέλη και Εξάρχεια από πέντε.

Επίσης, τρεις επιθέσεις έχουν καταγραφεί σε Ακρόπολη, Ζωγράφου και Περιστέρι, ενώ ο συνολικός αριθμός να φτάνει στις 99 για τους τελευταίους 12 μήνες, με τα υπόλοιπα περιστατικά να είναι σε άλλες περιοχές της Αθήνας.

Ποιες περιοχές απειλούνται με τσουνάμι στην Ελλάδα

 

Τέσσερις περιοχές της Ελλάδας, επικίνδυνες για τσουνάμι, μπαίνουν στο μικροσκόπιο της UNESCO. Πρόκειται για περιοχές στις οποίες κατέληξαν εξειδικευμένοι επιστήμονες από την Ευρώπη που συνεδρίασαν προσφάτως για αυτό τον σκοπό, έπειτα από πρόσκληση της οργάνωσης.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η εκδήλωση τσουνάμι στον ελλαδικό χώρο θα μπορούσε να προκαλέσει περιφερειακά και όχι απλώς τοπικά προβλήματα και για τον λόγο αυτό απαιτείται η έγκαιρη προετοιμασία των Αρχών. Μεταξύ άλλων, η UNESCO προτείνει μια σειρά δράσεων ώστε να χαρακτηριστούν ως Tsunami Ready οι επίφοβες περιοχές.

Ποιες περιοχές απειλούνται με τσουνάμι στην Ελλάδα

Η συνάντηση των 20 επιστημόνων πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι ύστερα από πρόσκληση της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της, στην οποία εκπροσωπούνται περισσότερα από 190 κράτη του πλανήτη

«Στόχος της διάσκεψης ήταν οι συμμετέχοντες – κορυφαίοι επιστήμονες όχι μόνο σε θέματα τσουνάμι αλλά και σε θέματα σεισμολογίας, τεκτονικής, θαλάσσιας γεωλογίας και σε παρεμφερείς κλάδους – να εξετάσουν σε βάθος ποιες είναι οι πηγές από τις οποίες θα μπορούσαν να προκληθούν σημαντικά κύματα τσουνάμι, ικανά να απειλήσουν την περιοχή της Μεσογείου και του Βορειανατολικού Ατλαντικού» λέει στα «ΝΕΑ» ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σεισμολόγος και μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, ο οποίος ήταν τεχνικός σύμβουλος για την προετοιμασία και τη διεξαγωγή της συνάντησης.

Οι δύο μεγάλες γεωτεκτονικές δομές

Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης, που διήρκεσε τρεις ημέρες, δόθηκε έμφαση σε δύο μεγάλες γεωτεκτονικές δομές: η πρώτη ήταν το Ελληνικό Σεισμικό Τόξο, το οποίο ξεκινά από το Ιόνιο πέλαγος, περιλαμβάνει τη Δυτική Πελοπόννησο, την Κρήτη και καταλήγει στη Ρόδο, και που πρόκειται για το όριο σύγκλισης της αφρικανικής με την ευρασιατική λιθοσφαιρική πλάκα ή αλλιώς το σημείο όπου λαμβάνει χώρα η «τιτάνια μάχη» των λιθοσφαιρικών πλακών με αποτέλεσμα την πρόκληση πολύ ισχυρών σεισμών. Η δεύτερη γεωτεκτονική δομή που συζητήθηκε περιλαμβάνει την περιοχή από τις Αζόρες μέχρι το Γιβραλτάρ, έναν χώρο στον οποίο έχουν, επίσης, κατά το παρελθόν σημειωθεί ισχυροί σεισμοί με μεγάλα τσουνάμι.

Οι ενέργειες που ζητούνται από τα κράτη για να λάβει μια περιοχή τη «σημαία Tsunami Ready» όπως λαμβάνουν οι παραλίες τη «Γαλάζια Σημαία» περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων δράσεις εκπαίδευσης του πληθυσμού, τον καθορισμό ζωνών κινδύνου κατακλυσμού – δηλαδή το πόσο μέσα στην ξηρά μπορεί να διεισδύσει το κύμα ανά περιοχή – την τοποθέτηση των κατάλληλων σημάνσεων ώστε να γνωρίζουν κάτοικοι και επισκέπτες προς τα πού θα διαφύγουν σε περίπτωση κινδύνου, να διατίθεται σχετικό ενημερωτικό υλικό και να έχουν καταρτιστεί σχέδια εκτάκτου ανάγκης. «Στην Ελλάδα τους δείκτες της Tsunami Ready περιοχής έχει κατακτήσει η παράκτια ζώνη της Σάμου, όπου υπενθυμίζουμε ότι στις 30 Οκτωβρίου 2020 σημειώθηκε σεισμός μεγέθους 7 ρίχτερ συνοδευόμενος από τσουνάμι μετρίου μεγέθους» λέει ο δρ Παπαδόπουλος.

Στο πλαίσιο προστασίας από τσουνάμι εντάσσεται και το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τσουνάμι που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη μετά το φονικό τσουνάμι του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό και στο οποίο συμμετέχουν τα επιχειρησιακά κέντρα χωρών της Μεσογείου υπό τον συντονισμό της UNESCO.

 

 

Προσοχή στα «αθώα» emoji – Ο κρυφός κώδικας που χρησιμοποιούν οι έφηβοι

 Η σειρά «Adolescence» έχει προκαλέσει αίσθηση και έχει γίνει θέμα συζήτησης σε κάθε γωνιά του κόσμου.

Αποκαλύπτει, πίσω από την ιστορία του 13χρονου Jamie Miller που συλλαμβάνεται για τη δολοφονία μίας συμμαθήτριάς του, τον κρυφό, μυστικό και ακατανόητο για τη συντριπτική πλειοψηφία των γονιών, κόσμο των emoji, των φαινομενικά αθώων εικονιδίων με τα οποία επικοινωνούν δισεκατομμύρια παιδιά κάθε μέρα και παραμένει σκοτεινός και άγνωστος για τους ενήλικες.

Emojis: ο κώδικας των νέων

Σημειώνεται πως το 92% του πληθυσμού της Γης χρησιμοποιεί emoji στα καθημερινά μηνύματα. Ειδικότερα, στέλνονται 10 δισεκατομμύρια emoji κάθε μέρα.

Πίσω ωστόσο από τις πολύχρωμες, χαριτωμένες φατσούλες, κρύβονται σεξουαλικά υπονοούμενα, ερωτικές προσκλήσεις, πατριαρχικά στερεότυπα και εμπόριο ναρκωτικών.

Τι συμβολίζουν ορισμένα emojis

Το emoji άλογο για παράδειγμα συμβολίζει την κεταμίνη. Ναρκωτικές ουσίες σημαίνει και η χιονονιφάδα, κυρίως την κοκαΐνη.

Το κόκκινο χάπι σημαίνει την «αφύπνιση» των incels, όπως ονομάζονται στη γλώσσα των social media οι έφηβοι και νεαροί άντρες που δυσκολεύονται να κάνουν σχέση με κορίτσια, με συνέπεια να τα αντικειμενοποιούν και να τα υποτιμούν.

Η μελιτζάνα και η μπανάνα συμβολίζουν το ανδρικό μόριο, ενώ το ροδάκινο τα οπίσθια.

Η λίστα είναι χαοτική και αλλάζει συνεχώς.

Μια καρδιά με διαφορετικές σημασίες

Ακόμη και οι χρωματιστές καρδιές σημαίνουν κάτι άλλο, όπως εξηγεί ο νεαρός Άνταμ στον πατέρα του στο «Adolesence».

Η κόκκινη καρδιά σημαίνει έρωτα, η μοβ σημαίνει σεξουαλική επιθυμία, η κίτρινη σημαίνει «μου αρέσεις, σου αρέσω» κ.α.

Οι ειδικοί προειδοποιούν τους γονείς να είναι προσεκτικοί αν δουν πολλά emoji στα κινητά των παιδιών τους.

Στη Μεγάλη Βρετανία, όπου εκτυλίσσεται η υπόθεση του «Adolescence» και με αφορμή τη σειρά, η Αστυνομία και οι ειδικοί έχουν ήδη προειδοποιήσει τους γονείς να είναι σε εγρήγορση σχετικά με τα emoji στα τηλέφωνα των παιδιών τους.

Τα emoji είναι ένα νέο είδος κώδικα που κρύβει πολλά περισσότερα απ’ όσα φαίνονται.

Ειδήσεις Σήμερα:

Μικροπλαστικά: Εμποδίζουν τη φωτοσύνθεση των φυτών, απειλώντας την ανθρωπότητα με πείνα

 Οι ερευνητές λένε ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των ανθρώπων που κινδυνεύουν από πείνα κατά 400 εκατ. τις επόμενες δύο δεκαετίες

Η ρύπανση του πλανήτη από μικροπλαστικά μειώνει σημαντικά τις προμήθειες τροφίμων, καθώς καταστρέφει την ικανότητα των φυτών να φωτοσυνθέτουν, σύμφωνα με μια νέα αξιολόγηση.

Η ανάλυση εκτιμά ότι μεταξύ 4% και 14% των βασικών καλλιεργειών σιταριού, ρυζιού και αραβοσίτου στον κόσμο χάνεται λόγω των διάχυτων σωματιδίων. Η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει ακόμη χειρότερη, δήλωσαν οι επιστήμονες, καθώς περισσότερα μικροπλαστικά εισρέουν στο περιβάλλον.

Περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι επλήγησαν από την πείνα το 2022. Οι ερευνητές εκτίμησαν ότι η ρύπανση από μικροπλαστικά θα μπορούσε να αυξήσει τον αριθμό των ανθρώπων που κινδυνεύουν από την πείνα κατά άλλα 400 εκατομμύρια τις επόμενες δύο δεκαετίες, κάνοντας λόγο για ένα «ανησυχητικό σενάριο» για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.

Άλλοι επιστήμονες χαρακτήρισαν την έρευνα χρήσιμη και επίκαιρη, αλλά προειδοποίησαν ότι αυτή η πρώτη προσπάθεια ποσοτικοποίησης των επιπτώσεων των μικροπλαστικών στην παραγωγή τροφίμων θα πρέπει να επιβεβαιωθεί και να βελτιωθεί με περαιτέρω συλλογή δεδομένων και έρευνα.

Τα μικροπλαστικά μπορεί να προκαλέσουν αντίστοιχη ζημιά με την κλιματική αλλαγή

Οι ετήσιες απώλειες των καλλιεργειών που προκαλούνται από τα μικροπλαστικά θα μπορούσαν να είναι παρόμοιας κλίμακας με εκείνες που προκλήθηκαν από την κλιματική κρίση τις τελευταίες δεκαετίες, δήλωσαν οι ερευνητές πίσω από τη νέα έρευνα.

Ο κόσμος αντιμετωπίζει ήδη την πρόκληση να παράγει επαρκείς ποσότητες τροφίμων με βιώσιμο τρόπο, καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να ανέλθει στα 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2058 περίπου.

Τα μικροπλαστικά διασπώνται από τις τεράστιες ποσότητες αποβλήτων που απορρίπτονται στο περιβάλλον. Εμποδίζουν τα φυτά να αξιοποιήσουν το ηλιακό φως για να αναπτυχθούν με πολλαπλούς τρόπους, από το να καταστρέφουν το έδαφος μέχρι να μεταφέρουν τοξικές χημικές ουσίες. Τα σωματίδια αυτά έχουν διεισδύσει σε ολόκληρο τον πλανήτη, από την κορυφή του Έβερεστ μέχρι τους βαθύτερους ωκεανούς.

«Η ανθρωπότητα προσπαθεί να αυξήσει την παραγωγή τροφίμων για να θρέψει έναν συνεχώς αυξανόμενο πληθυσμό [αλλά] αυτές οι συνεχιζόμενες προσπάθειες τίθενται τώρα σε κίνδυνο από την πλαστική ρύπανση», δήλωσαν οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Χουάν Ζονγκ, στο Πανεπιστήμιο Ναντζίνγκ της Κίνας.

«Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα (της μείωσης της ρύπανσης) για τη διαφύλαξη του παγκόσμιου εφοδιασμού τροφίμων μπροστά στην αυξανόμενη πλαστική κρίση».

Τα μικροπλαστικά βρίσκονται σε όλο τον κόσμο, ακόμα και μέσα στον άνθρωπο

Τα σώματα των ανθρώπων είναι ήδη ευρέως μολυσμένα από μικροπλαστικά, που καταναλώνονται μέσω των τροφίμων και του νερού. Έχουν βρεθεί στο αίμα, στον εγκέφαλο, στο μητρικό γάλα, στον πλακούντα και στο μυελό των οστών.

Ο αντίκτυπος στην ανθρώπινη υγεία είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστος, αλλά έχουν συνδεθεί με εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές.

Ο καθηγητής Ντενις Μέρφι, από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Ουαλίας, δήλωσε: «Η ανάλυση αυτή είναι πολύτιμη και επίκαιρη, καθώς μας υπενθυμίζει τους πιθανούς κινδύνους της μικροπλαστικής ρύπανσης και τον επείγοντα χαρακτήρα της αντιμετώπισης του ζητήματος, αλλά ορισμένα από τα σημαντικά στοιχεία που αναφέρονται στον τίτλο απαιτούν περισσότερη έρευνα προτού γίνουν αποδεκτά ως ισχυρές προβλέψεις».

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, συνδύασε περισσότερες από 3.000 παρατηρήσεις σχετικά με τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών στα φυτά, οι οποίες προέρχονται από 157 μελέτες.

Πως βλάπτουν τα μικροπλαστικά τις καλλιέργιες

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι τα μικροπλαστικά μπορούν να βλάψουν τα φυτά με πολλαπλούς τρόπους. Τα ρυπογόνα σωματίδια μπορούν να εμποδίσουν το ηλιακό φως να φτάσει στα φύλλα και να βλάψουν το έδαφος από το οποίο εξαρτώνται τα φυτά.

Όταν προσλαμβάνονται από τα φυτά, τα μικροπλαστικά μπορούν να μπλοκάρουν τα κανάλια θρεπτικών ουσιών και νερού, να προκαλέσουν ασταθή μόρια που βλάπτουν τα κύτταρα και να απελευθερώσουν τοξικές χημικές ουσίες, οι οποίες μπορούν να μειώσουν το επίπεδο της φωτοσυνθετικής χρωστικής χλωροφύλλης.

Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι τα μικροπλαστικά μείωσαν τη φωτοσύνθεση των χερσαίων φυτών κατά περίπου 12% και κατά περίπου 7% στα θαλάσσια φύκη, τα οποία βρίσκονται στη βάση του τροφικού ιστού των ωκεανών. Στη συνέχεια προέκτειναν αυτά τα δεδομένα για να υπολογίσουν τη μείωση της ανάπτυξης του σιταριού, του ρυζιού και του αραβοσίτου και της παραγωγής ψαριών και θαλασσινών.

Η Ασία επλήγη περισσότερο από τις εκτιμώμενες απώλειες καλλιεργειών, με μειώσεις και στις τρεις αυτές κατηγορίες μεταξύ 54 και 177 εκατ. τόνων ετησίως, δηλαδή περίπου το ήμισυ των παγκόσμιων απωλειών.Το σιτάρι στην Ευρώπη χτυπήθηκε επίσης σκληρά, όπως και ο αραβόσιτος στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Άλλες περιοχές, όπως η Νότια Αμερική και η Αφρική, καλλιεργούν λιγότερες από αυτές τις καλλιέργειες, αλλά έχουν πολύ λιγότερα δεδομένα σχετικά με τη μόλυνση από μικροπλαστικά.

Τα μικροπλαστικά μικραίνουν την ψαριά, αλλά μειώνουν και τις καλλιέργειες

Στους ωκεανούς, όπου τα μικροπλαστικά μπορούν να επικαλύψουν τα φύκια, η απώλεια ψαριών και θαλασσινών εκτιμάται μεταξύ 1 και 24 εκατομμυρίων τόνων ετησίως, περίπου το 7% του συνόλου και αρκετή πρωτεΐνη για να θρέψει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν επίσης μια δεύτερη μέθοδο για να εκτιμήσουν τον αντίκτυπο των μικροπλαστικών στην παραγωγή τροφίμων, ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης που βασίζεται σε τρέχοντα δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα ρύπανσης από μικροπλαστικά. Παρήγαγε παρόμοια αποτελέσματα, είπαν.

«Είναι σημαντικό ότι αυτές οι δυσμενείς επιπτώσεις είναι πολύ πιθανό να επεκταθούν από την επισιτιστική ασφάλεια στην υγεία του πλανήτη», δήλωσαν ο Ζονγκ και οι συνεργάτες του.

Η μειωμένη φωτοσύνθεση λόγω των μικροπλαστικών μπορεί επίσης να μειώνει την ποσότητα του CO2 που θερμαίνει το κλίμα και απορροφάται από την ατμόσφαιρα από τις τεράστιες ανθίσεις φυτοπλαγκτού στους ωκεανούς της Γης και να διαταράσσει την ισορροπία άλλων οικοσυστημάτων.

Απαιτούνται περισσότερα δεδομένα

Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Λάμπιτ, στο Εθνικό Ωκεανογραφικό Κέντρο του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι τα συμπεράσματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή. «Έχω σημαντικές ανησυχίες σχετικά με την ποιότητα των αρχικών δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν από το μοντέλο και αυτό έχει οδηγήσει σε υπερβολικές εικασίες σχετικά με τις επιπτώσεις της μόλυνσης από πλαστικά στα αποθέματα τροφίμων», δήλωσε.

Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι χρειάζονται περισσότερα δεδομένα και δήλωσαν ότι αυτό θα παρήγαγε ακριβέστερες εκτιμήσεις.

Δεν υπάρχει συμφωνία για τον περιορισμό της ρύπανσης από πλαστικά

Τα έθνη του κόσμου απέτυχαν να καταλήξουν σε συμφωνία για μια συνθήκη του ΟΗΕ για τον περιορισμό της ρύπανσης από πλαστικά τον Δεκέμβριο, αλλά θα ξαναρχίσουν τις συνομιλίες τον Αύγουστο. Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι η μελέτη τους είναι «σημαντική και επίκαιρη για τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις και την ανάπτυξη σχεδίων δράσης και στόχων».

Ο καθηγητής Ρίτσαρντ Τόμσον, από το Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, δήλωσε ότι η νέα μελέτη προστίθεται στα στοιχεία που υποδεικνύουν την ανάγκη για δράση. «Αν και οι προβλέψεις μπορεί να βελτιωθούν καθώς θα διατίθενται νέα δεδομένα, είναι σαφές … ότι πρέπει να ξεκινήσουμε προς την κατεύθυνση των λύσεων.

Η διασφάλιση ότι η συνθήκη θα αντιμετωπίσει τη ρύπανση από μικροπλαστικά έχει καθοριστική σημασία», δήλωσε.

Ειδήσεις Σήμερα:

Πανδημία: Αυξάνονται οι ιοί που προσβάλλουν τον άνθρωπο – Καμπανάκι για ένα πιθανό «ξέσπασμα»

Η πανδημία της νόσου Covid-19 σκόρπισε τον θάνατο σε κάθε γωνιά του πλανήτη και παράλληλα δοκίμασε τα όρια και τις αντοχές πολλών ανθρώπων που κλήθηκαν να πειθαρχήσουν σε αυστηρά μέτρα προκειμένου να προστατευθεί το σύνολο.

Σε μια πρόσφατη ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Virology, οι ερευνητές εξέτασαν την αυξανόμενη ποικιλία των ιών που χτυπούν τον άνθρωπο, την επιδημιολογική τους σημασία και τις προληπτικές στρατηγικές για τον μετριασμό των αναδυόμενων απειλών.

Υπόβαθρο

Γνωρίζατε ότι σχεδόν ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός κινδυνεύει να προσβληθεί από τον ιό του δάγκειου πυρετού (DENV), μια ασθένεια που μεταδίδεται από τα κουνούπια με επιβεβαιωμένη αύξηση κατά 1.200% στα κρούσματα που έχουν αναφερθεί τις τελευταίες δυο δεκαετίες, από 0,5 εκατομμύρια περιπτώσεις το 2000 σε 6,5 εκατομμύρια το 2023; Ωστόσο, η εκτιμώμενη πραγματική επίπτωση είναι έως και 400 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως.

Οι ιογενείς ασθένειες έχουν διαμορφώσει την ανθρώπινη ιστορία, με τα κρούσματα να προκαλούν εκτεταμένη καταστροφή, από τον Μαύρο Θάνατο έως την πανδημία της Covid-19 το 2019. Ενώ ορισμένοι ιοί, όπως η ευλογιά, έχουν εξαλειφθεί μέσω του εμβολιασμού, άλλοι επιμένουν, προσαρμόζονται και συνεχίζουν να αποτελούν απειλές για τη δημόσια υγεία.

Η έλευση των μεταγονιδιωματικών αναλύσεων έχει αποκαλύψει πολλούς νέους ιούς, ωστόσο, το μέγεθος της ζημιάς που μπορούν να προκαλέσουν παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο. Η ικανότητα των ιών να μεταλλάσσονται και να μεταπηδούν μεταξύ των ειδών -που συχνά διευκολύνεται από την παγκοσμιοποίηση, την κλιματική αλλαγή και την ανθρώπινη παρέμβαση σε ενδιαιτήματα άγριας ζωής- έχει οδηγήσει στη συνεχή εμφάνιση νέων μολυσματικών απειλών.

Οι ιοί που μεταδίδονται με Aedes (γένος κουνουπιών που αρχικά βρέθηκε σε τροπικές και υποτροπικές ζώνες, αλλά τώρα βρίσκεται σε όλες τις ηπείρους εκτός από την Ανταρκτική), συμπεριλαμβανομένου του DENV και του ιού Zika (ZIKV), έχουν αποδείξει την ταχεία εξάπλωση ασθενειών που μεταδίδονται από φορείς λόγω των κλιματικών αλλαγών. Επιπλέον, ιοί ζωονοσογόνου προέλευσης, όπως το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (ΣΟΑΣ) που προκαλεί ο γνώριμος ημών SARS-CoV-2, έχουν επισημάνει τον απρόβλεπτο χαρακτήρα των υγειονομικών κρίσεων που προξενούνται από τέτοιου είδους εξάρσεις. Συγκεκριμένα, οι νυχτερίδες χρησιμοποιούνται από αρκετούς ζωονοσογόνους ιούς ως μεγάλες «δεξαμενές», συμπεριλαμβανομένων των ιών SARS-CoV-2, Έμπολα (EBOV), Marburg (MARV) και Nipah (NiV). Οι ενδιάμεσοι φορείς, όπως οι χοίροι (για τον NiV) και οι καμήλες (για τον MERS-CoV), επίσης διευκολύνουν τη μετάδοση του ιού στον άνθρωπο.

Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πρόβλεψη και τον μετριασμό των κινδύνων που σχετίζονται με τους αναδυόμενους ιούς προτού κλιμακωθούν σε παγκόσμιες κρίσεις.

Η ποικιλομορφία και η εξέλιξη των ιών που προσβάλουν τον άνθρωπο

Τον τελευταίο αιώνα, ο αριθμός των γνωστών ιών που πλήττουν τον άνθρωπο έχει αυξηθεί σημαντικά. Επί του παρόντος, περισσότεροι από 600 ιοί σε 30 οικογένειες ιών έχουν αναγνωριστεί ως ανθρώπινα παθογόνα, συμπεριλαμβανομένων των αρμποϊών (ιοί που μεταδίδονται από αρθρόποδα), των ζωονοσογόνων ιών και των ιών που είναι προσαρμοσμένοι στον άνθρωπο.

Οι αρμποϊοί, όπως ο ιός chikungunya (CHIKV) και ο ιός του Δυτικού Νείλου (WNV), εξαπλώνονται έχοντας ως κύριο φορέα τα κουνούπια, ενώ οι ζωονοσογόνοι ιοί, συμπεριλαμβανομένου του ιού Έμπολα (EBOV) και του ιού Lassa (LASV), προέρχονται από «δεξαμενές» ζώων. Πολλοί από αυτούς τους ιούς παρουσιάζουν υψηλή προσαρμοστικότητα, που τους επιτρέπει να εκμεταλλεύονται νέους ξενιστές και μονοπάτια μετάδοσης.

Η συνεχής εξέλιξη των ιών καθοδηγείται από τον γενετικό ανασυνδυασμό, τη μετάλλαξη και την εξελικτική πίεση. Για παράδειγμα, η εμφάνιση νέων στελεχών του ιού της γρίπης Α λόγω αντιγονικής μετατόπισης έχει οδηγήσει σε πολλαπλές πανδημίες.

Ομοίως, η ταχεία εξέλιξη του SARS-CoV-2 οδήγησε σε εξαιρετικά μεταδοτικές παραλλαγές, περιπλέκοντας τις προσπάθειες που στόχευαν στον περιορισμό του. Η αλληλεπίδραση μεταξύ της προσαρμογής του ιού και της ανθρώπινης ανοσίας επεσήμανε την ανάγκη για συνεχή επιτήρηση και ανάπτυξη εμβολίων.

Διαδρομές μετάδοσης και αντίκτυπος σε άτομα και κοινότητες

Οι ιοί που χτυπούν τον άνθρωπο εξαπλώνονται μέσω διαφορετικών μηχανισμών, όπως η άμεση επαφή, η μετάδοση μέσω του αέρα, φορέων όπως τα κουνούπια ή διάχυσης ζωονοσογόνων παραγόντων. Οι αναπνευστικοί ιοί, όπως ο ιός της ιλαράς (MeV) και ο SARS-CoV, μεταδίδονται μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων και αερολυμάτων, καθιστώντας τους εξαιρετικά μεταδοτικούς. Οι αιματογενείς ιοί, συμπεριλαμβανομένου του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) και του ιού της ηπατίτιδας Β (HBV), ενέχουν κινδύνους λόγω μη ασφαλών ιατρικών πρακτικών και της σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλάξεις.

Ο κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος των ιικών εστιών είναι βαθύς. Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στην υγεία, τα άτομα και οι κοινότητες αντιμετωπίζουν μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως απώλεια εισοδήματος, κορεσμένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και διαταραχές στην εκπαίδευση.

Οι ιοί που μεταδίδονται με φορείς, όπως ο DENV και ο ιός του κίτρινου πυρετού (YFV), προκάλεσαν οικονομική ύφεση στις περιοχές που έπληξαν, παρεμποδίζοντας τον τουρισμό και το εμπόριο. Ομοίως, η πανδημία της Covid-19 εξέθεσε ευπάθειες στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και στις υποδομές υγειονομικής περίθαλψης και συνάμα κατέδειξε τις εκτεταμένες συνέπειες των ιογενών ασθενειών.

Επιπλέον, ο ιός Oropouche (OROV), ένας αναδυόμενος αρμποϊός, επεκτείνεται ταχέως στη Λατινική Αμερική. Τα πρόσφατα κρούσματά του επισημαίνουν την ανάγκη για ενισχυμένες στρατηγικές επιτήρησης και ανταπόκρισης κατά των νεοεμφανιζόμενων απειλών που μεταδίδονται από φορείς.

Παγκόσμια επίδραση στην υγεία και αναδυόμενες απειλές

Οι ιογενείς επιδημίες και οι πανδημίες επιβάλλουν σημαντικές επιβαρύνσεις στα συστήματα και τις οικονομίες υγειονομικής περίθαλψης. Η πανδημία της COVID-19, η οποία προκαλέσει εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως, επισημαίνει τον καταστροφικό αντίκτυπο των νέων ιών.

Ομοίως, η αναζωπύρωση του DENV, που πλέον απειλεί σχεδόν τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό, επισημαίνει την πρόκληση να ελεγχθούν οι νόσοι που μεταδίδονται από φορείς.

Πέρα από τις άμεσες επιπτώσεις στην υγεία, οι αναδυόμενοι ιοί συμβάλλουν σε μακροπρόθεσμες συνέπειες, συμπεριλαμβανομένων των χρόνιων ασθενειών και της οικονομικής αστάθειας. Αρκετοί ογκογόνοι ιοί, όπως ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ο ιός Epstein-Barr (EBV), ο ιός της ηπατίτιδας Β (HBV), ο ιός της ηπατίτιδας C (HCV) και ο ανθρώπινος Τ-λεμφοτροπικός ιός 1 (HTLV-1), είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνους όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, ο καρκίνος του ήπατος και η λευχαιμία σε ενήλικες.

Η ενσωμάτωση της γονιδιωματικής επιτήρησης, των παρεμβάσεων στη δημόσια υγεία και της παγκόσμιας συνεργασίας είναι ζωτικής σημασίας για τον μετριασμό των μελλοντικών ιογενών απειλών.

Στρατηγικές πρόληψης και ελέγχου

Οι αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης του ιού περιλαμβάνουν εμβολιασμό, έλεγχο φορέων, μέτρα δημόσιας υγείας και συστήματα έγκαιρης ανίχνευσης.

Ο εμβολιασμός παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος της πρόληψης των ιογενών ασθενειών, με επιτυχημένα προγράμματα για την εξάλειψη της ευλογιάς και τη μείωση της μετάδοσης του ιού της πολιομυελίτιδας. Ωστόσο, τα κενά στην κάλυψη των εμβολιασμών, η διστακτικότητα απέναντι στα εμβόλια και οι υλικοτεχνικές προκλήσεις εμποδίζουν τις προσπάθειες που στοχεύουν στη ανοσοποίηση σε πολλές περιοχές. Για παράδειγμα, το εμβόλιο του δάγγειου πυρετού (Dengvaxia) συνιστάται μόνο σε άτομα που έχουν ήδη εκτεθεί στον DENV, γεγονός που περιορίζει την ευρεία χρήση του.

Τα μέτρα ελέγχου των φορέων, όπως η εξάλειψη των τόπων αναπαραγωγής κουνουπιών και η ανάπτυξη γενετικά τροποποιημένων κουνουπιών, ήδη υπόσχονται πολλά γύρω από τον περιορισμό της μετάδοσης των αρμποϊών. Για τους ζωονοσογόνους ιούς, η επιτήρηση της άγριας ζωής και οι βελτιωμένες πρακτικές βιοασφάλειας στην κτηνοτροφία είναι κρίσιμες.

Τα μέτρα ατομικής προστασίας, όπως η υγιεινή των χεριών, η χρήση μάσκας και οι ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές, μπορούν να μειώσουν σημαντικά την εξάπλωση του ιού.

Η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι για μια νέα πανδημία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει δώσει προτεραιότητα στα παθογόνα υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της Νόσου Χ (μια άγνωστη μελλοντική απειλή πανδημίας), επισημαίνοντας την ανάγκη για προληπτική έρευνα και στρατηγικές απόκρισης. Η ενίσχυση των υποδομών υγείας, η ενίσχυση των διαγνωστικών δυνατοτήτων και η επένδυση στην ανάπτυξη αντιικών είναι επιτακτική ανάγκη για την καταπολέμηση των ιογενών απειλών.

Συμπεράσματα

Οι ιοί που προσβάλλουν τον άνθρωπο αντιπροσωπεύουν μια διαρκώς αυξανόμενη πρόκληση λόγω της ταχείας εξέλιξής τους, των διαφορετικών οδών μετάδοσης και του παγκόσμιου αντίκτυπου στην υγεία. Η αυξανόμενη διεπαφή μεταξύ των ανθρώπων και των ιικών «δεξαμενών», λόγω της κλιματικής αλλαγής, της αστικοποίησης και των διεθνών ταξιδιών, έχει αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης μολυσματικών ασθενειών.

Η ταχεία επέκταση των μεταδιδόμενων από φορείς και ζωονοσογόνους παράγοντες ιών απαιτεί ενισχυμένη επιτήρηση, προληπτικές στρατηγικές και παγκόσμια συνεργασία για τον μετριασμό μελλοντικών εστιών.

Ο εμβολιασμός, ο έλεγχος των φορέων και οι παρεμβάσεις στη δημόσια υγεία παραμένουν κρίσιμες για τη μείωση του όγκου των ιογενών ασθενειών. Ωστόσο, οι αναδυόμενες ιικές μεταλλάξεις και η περιορισμένη διαθεσιμότητα εμβολίων για ορισμένους ιούς, όπως οι αρμποϊοί και οι κορονοϊοί, θέτουν συνεχείς προκλήσεις.

Η πανδημία της COVID-19 έχει αποδείξει πως υπάρχει τεράστια ανάγκη για μέρα πρόληψης έναντι μιας νέας πανδημίας, συμπεριλαμβανομένης της γονιδιωματικής επιτήρησης και πλαισίων ταχείας απόκρισης.