Σούπερ μάρκετ: Μεγαλώνει η πίεση για να ρίξουν τις τιμές σε 1.000 προϊόντα

Σε αιφνίδιο… πρέσινγκ βρέθηκαν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης. Και μάλιστα, σε μία περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός των τροφίμων εμφανίζει σοβαρή αποκλιμάκωση – μάλιστα τον Αύγουστο κινήθηκε σε επίπεδα σαφώς χαμηλότερα από αυτόν την Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Μάλιστα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του ΙΕΛΚΑ, αν εξαιρεθούν ο καφές, το κακάο και το κρέας, ο πληθωρισμός του Αυγούστου στα σούπερ μάρκετ είναι μηδενικός.

Αναλυτικότερα, χθες ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Τάκης Θεοδωρικάκος μιλώντας στην ημερίδα της ΓΣΕΒΕΕ επιβεβαίωσε την απόφασή του –όπως έγραψε ο ΟΤ– να νομοθετηθεί η πρόσκαιρη ρύθμιση σύμφωνα με την οποία αν μία εταιρεία προχωρήσει ανατίμηση των προϊόντων της για τους τρεις επόμενους μήνες δεν έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τις μειώσεις των τιμών στις οποίες ενδεχομένως προχωρήσει ως προσφορές.

Μείωση κέρδους

Αυτό βεβαίως αφορά στην εμπορική πολιτική των προμηθευτικών επιχειρήσεων – ο ίδιος όμως το απέδωσε στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Παράλληλα λίγες ώρες πριν από την ομιλία του στην ημερίδα της ΓΣΕΒΕΕ, ο κ. Θεοδωρικάκος μιλώντας στην τηλεόραση του Σκάι απαίτησε από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ να μειώσουν το μεσοσταθμικό τους κέρδος και να προχωρήσουν σε μειώσεις σε 1.000 προϊόντα βασικής κατανάλωσης.

Ερωτηθείς μάλιστα από τον ΟΤ αν σκοπεύει να καλέσει σε συζητήσεις και την βιομηχανία τροφίμων απάντησε πως θα το πράξει εντός των επόμενων ημερών.

ΔΙΜΕΑ

Παράλληλα ο υπουργός Ανάπτυξης έστειλε την ΔΙΜΕΑ στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ για να ελέγξει αν η «συμπεριφορά» τους επί των προσφορών είναι σύννομη με βάση τις διατάξεις του κώδικα δεοντολογίας, διότι όπως είπε υπάρχουν καταγγελίες περί του αντιθέτου. Είναι προφανές ότι στη διάρκεια των τελευταίων ημερών ο κλάδος των σούπερ μάρκετ έχει βρεθεί στο μικροσκόπιο του κ. Θεοδωρικάκου.

Εν τω μεταξύ, η ΔΙΜΕΑ μετά από εντολή του υπουργού Ανάπτυξης έχει πραγματοποιήσει δύο εφόδους στις αλυσίδες στη διάρκεια του Αυγούστου, προκειμένου να ελέγξει αν τελικώς όσο διαρκούσε η ρύθμιση για το πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους, οι αλυσίδες και οι προμηθευτές τους ήταν σύννομοι.

Μάλιστα έχει συγκεντρώσει στοιχεία δεκάδων χιλιάδων κωδικών, τα οποία βρίσκονται υπό επεξεργασία, χωρίς ακόμη να είναι γνωστό το αποτέλεσμα αυτών των ελέγχων.

Ο κ. Θεοδωρικάκος μιλώντας χθες στην ημερίδα της ΓΣΕΒΕΕ ανέφερε μεταξύ των άλλων ότι πρόκειται να προχωρήσει σε κωδικοποίηση της εμπορικής νομοθεσίας, καθώς και ότι ετοιμάζεται να βγει μέχρι το τέλος του έτους ένα νέο πρόγραμμα για την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων και θα αφορά στις μικρές επιχειρήσεις, προκειμένου να ενισχυθεί ο εξαγωγικός τους προσανατολισμός.

 

Σούπερ μάρκετ: Πού αποδίδονται οι αυξήσεις στις τιμές τον Απρίλιο 2025

 Οριακή αύξηση (0,23%) στις τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ καταγράφεται τον Απρίλιο 2025 σε σχέση με τον Απρίλιο 2024 ενώ συνολικά το κυλιόμενο 12μηνο (Μάιος 2024-Απρίλιος 2025) καταγράφει μείωση -0,34%.

Όπως τονίζεται σε έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), μείωση 0,79% καταγράφεται τον Απρίλιο 2025 σε σχέση με τον Μάρτιο 2025. Σημειώνεται συμπληρωματικά ότι οι τιμές του Απριλίου 2025 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα Μάρτιο 2025 καταγράφονται μειωμένες κατά -0,79%.

Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών στο 12μηνο καταγράφονται στις κατηγορίες απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού (-9,43%), τροφές και είδη για κατοικίδια (-5,98%), τρόφιμα παντοπωλείου (-4,9%), ζύμες νωπές & κατεψυγμένες (-4,05%), χαρτικά, καλλυντικά & είδη προσωπικής υγιεινής (-3,3%).

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις

Μεγαλύτερες αυξήσεις στο 12μηνο καταγράφονται στις κατηγορίες μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη (+14,45%), φρέσκα κρέατα (+10,08%), φρέσκα ψάρια και θαλασσινά (+2,79%), φρέσκα φρούτα και λαχανικά (+1,80%), νερά, αναψυκτικά, χυμοί (+1,55%). Οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, σίγουρα επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων. Σε σχέση με τις αυξήσεις στα φρέσκα κρέατα πρόκειται για εξέλιξη η οποία οφείλεται πρώτον στη μείωση στο ζωικό κεφάλαιο το 2024, λόγω των ασθενειών των ζώων στις περισσότερες περιοχές της επαρχίας και δεύτερον στις αυξήσεις των διεθνών τιμών στα εισαγόμενα είδη και ειδικά στο μοσχάρι (σημειώνεται ότι η πλειοψηφία του μοσχαριού και χοιρινού που καταναλώνεται στην Ελλάδα είναι εισαγωγής). Οι αυξήσεις στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά έχουν να κάνουμε τις καιρικές συνθήκες με τις χαμηλότερες θερμοκρασίες του 2025 σε σχέση με το 2024. Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού, στις τροφές για κατοικίδια και στα τρόφιμα παντοπωλείου λόγω και της αποκλιμάκωσης της τιμής στο ελαιόλαδο. Σημειώνεται ότι από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 11 κατέγραψαν μείωση, οι 12 αύξηση.

Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση της ευρύτερης συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ:

-Αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση το τελευταίο δεκαοχτάμηνο στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής τεχνολογικής ετοιμότητας τους και των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

- Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν αύξηση από τα μέσα του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι εντονότερη.

- Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο. Σημειώνεται ότι τον Μάρτιο τέθηκε σε εφαρμογή ο νέος κώδικας δεοντολογίας για τις προωθητικές ενέργειες.

- Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.

- Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.

- Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.

Γιατί τα κομμένα και πλυμένα συσκευασμένα λαχανικά είναι τα πιο επικίνδυνα προϊόντα στο σουπερμάρκετ

 Δεν έχετε καθόλου χρόνο να φάτε υγιεινά; Τα προσυσκευασμένα, πλυμένα λαχανικά, όπως το μαρούλι ή το σπανάκι, φαίνονται μια εύκολη υγιεινή και γρήγορη επιλογή για να φτιάξεις μια θρεπτική και νόστιμη σαλάτα. Είναι όμως; Όχι σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Τα πιο επικίνδυνα προϊόντα στα σουπερμάρκετ

Σύμφωνα με ειδικούς στην ασφάλεια τροφίμων, τα προσυσκευασμένα πλυμένα λαχανικά δεν είναι η πιο ασφαλής επιλογή. Τα βακτήρια και η επιμόλυνση είναι πιο συχνά απ’ όσο φαντάζεστε σε αυτό το είδος προϊόντος.

«Αν και οι καταναλωτές αναμένουν ευκολία και ασφάλεια, η πραγματικότητα είναι ότι τα προσυσκευασμένα πλυμένα λαχανικά παραμένουν ένα από τα πιο επικίνδυνα προϊόντα στα ράφια των σούπερ μάρκετ λόγω των κινδύνων επιμόλυνσης σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού», λέει ο Darin Detwiler, καθηγητής πολιτικής τροφίμων στο Northeastern University και συγγραφέας του βιβλίου “Food Safety: Past, Present, and Predictions.” Ο ίδιος αποφεύγει να αγοράζει τέτοια προϊόντα λόγω του κινδύνου μόλυνσης από το θανατηφόρο E. coli. «Όταν κοιτάξετε προηγούμενες επιδημίες, οι σαλάτες σε σακούλα ήταν συχνά η κύρια αιτία ασθενειών από τρόφιμα, με κάποιες περιπτώσεις να οδηγούν σε νοσηλείες, νεφρική ανεπάρκεια (αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο) και ακόμη και θανάτους»,σημειώνει ο Detwiler.

Πολλοί παράγοντες στην αλυσίδα εφοδιασμού μπορούν να μολύνουν τα λαχανικά με παθογόνους οργανισμούς — όπως E. coli, λιστέρια ή σαλμονέλα — που μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια, νοσηλεία ή χειρότερα. «Τα λαχανικά σε σακούλες πλένονται και επεξεργάζονται σε μεγάλες παρτίδες, κάτι που είναι αποτελεσματικός τρόπος διάδοσης παθογόνων», λέει η Olivia Roszkowski, σεφ-εκπαιδεύτρια φυτικής γαστρονομίας και ασφάλειας τροφίμων στο Ινστιτούτο Γαστρονομικής Εκπαίδευσης της Νέας Υόρκης.

Οι επιδημίες σε φυλλώδη λαχανικά συμβαίνουν συχνότερα από όσο περιμένετε, και ο FDA δημιούργησε το 2020 το Leafy Greens STEC Action Plan για τη μείωση διαφόρων στελεχών E. coli, το οποίο επικαιροποιήθηκε το 2023. (Για παράδειγμα, το Escherichia coli O157:H7 είναι ένα επικίνδυνο στέλεχος που συχνά συνδέεται με μαρούλια και φυλλώδη λαχανικά και, όπως λέει ο Detwiler, «είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο επειδή αρκεί πολύ μικρή ποσότητα για να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια… Ο κίνδυνος δεν είναι θεωρητικός — έχει αποδειχθεί επανειλημμένα σε πολλές επιδημίες.»)

Παρά τις προσπάθειες για μείωση αυτών των επιδημιών, συνεχίζουν να συμβαίνουν. Τα φυλλώδη λαχανικά ευθύνονται για «έως και 9,2% των γνωστών ασθενειών που προκαλούνται από παθογόνους μικροοργανισμούς» στις ΗΠΑ, σύμφωνα με άρθρο στο Journal of Foodborne Illness που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2024. Εκτιμάται ότι περισσότερα από 2,3 εκατομμύρια περιστατικά ασθενειών κάθε χρόνο σχετίζονται με μολυσμένα φυλλώδη λαχανικά.

Πώς μολύνεται η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων

Στο χωράφι:

Η μόλυνση μπορεί να συμβεί σε διάφορα στάδια πριν τα λαχανικά φτάσουν στο ψυγείο του σούπερ μάρκετ και τελικά στο πιάτο σας.

«Στο χωράφι, τα προϊόντα μπορούν να μολυνθούν από παθογόνους οργανισμούς μέσω μολυσμένου νερού άρδευσης, άγριων ή κατοικίδιων ζώων, χώματος ή αέρα», λέει η Kimberly Baker, διευθύντρια προγραμμάτων συστημάτων τροφίμων και ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Clemson. Η πιθανότητα μόλυνσης είναι μεγαλύτερη «όταν τα χωράφια βρίσκονται κοντά σε φάρμες κτηνοτροφίας ή σταβλισμούς με πυκνό πληθυσμό ζώων», εξηγεί η Roszkowski.

Η Αριζόνα και η Καλιφόρνια είναι μεγάλες παραγωγικές πολιτείες φυλλωδών λαχανικών στις ΗΠΑ και βρίσκονται συχνά κοντά σε μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες. Το E. coli, η σαλμονέλα ή η λιστέρια μπορεί να εισαχθούν στις καλλιέργειες μέσω μολυσμένου νερού άρδευσης από τις φάρμες ζώων.

«Η απορροή από λίμνες αποβλήτων ζώων μπορεί να εισχωρήσει σε κανάλια άρδευσης και να μολύνει τα χωράφια με θανατηφόρα βακτήρια όπως το E. coli O157:H7», συνεχίζει ο Detwiler. Και δεν είναι μόνο το μολυσμένο νερό το πρόβλημα. Ορισμένες φάρμες χρησιμοποιούν μη επεξεργασμένο ή ελάχιστα επεξεργασμένο επιφανειακό νερό, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.

Κατά τη συγκομιδή:
Υπάρχουν επιπλέον κίνδυνοι από τη διαχείριση από ανθρώπους, τον εξοπλισμό ή το νερό που χρησιμοποιείται μετά τη συγκομιδή.

Στο εργοστάσιο επεξεργασίας:
Μόλις φτάσουν στο εργοστάσιο, τα λαχανικά προέρχονται συνήθως από πολλαπλές φάρμες, κάτι που δυσκολεύει την ιχνηλασιμότητα και αυξάνει τον κίνδυνο επιμόλυνσης. Ένα μολυσμένο φύλλο μπορεί να μολύνει χιλιάδες σακούλες σε πολλές πολιτείες.

Στο δρόμο προς τα ράφια:
Η διατήρηση ψύξης είναι κρίσιμη για την πρόληψη ανάπτυξης βακτηρίων. Όμως, η ψύξη δεν σκοτώνει τα βακτήρια — απλά επιβραδύνει την ανάπτυξή τους

Μπορεί το πλύσιμο στο σπίτι να βοηθήσει;

Αν σκέφτεστε, «θα τα ξαναπλύνω για περισσότερη ασφάλεια», μην το κάνετε. Το πλύσιμο στο σπίτι δεν απομακρύνει τα παθογόνα και μπορεί να προσθέσει νέους κινδύνους μόλυνσης, ειδικά αν ο νεροχύτης ή τα σκεύη δεν είναι απολυμασμένα σωστά.

Τα βακτήρια, όπως το E. coli και η σαλμονέλα, δημιουργούν βιοφίλμ που τα βοηθούν να κολλούν στα φύλλα και δεν αφαιρούνται εύκολα. Μόνο το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες σκοτώνει τα παθογόνα. Επειδή το μαρούλι τρώγεται συνήθως ωμό, είναι δύσκολο να μειωθεί ο κίνδυνος.

Τι να κάνετε για να προσέχετε

• Ελέγχετε για ανακλήσεις προϊόντων από FDA και CDC. Αν είναι σε ανάκληση, πετάξτε τα αμέσως.

• Ελέγχετε τις ημερομηνίες λήξης και αγοράστε μόνο ό,τι θα καταναλώσετε άμεσα.

• Ψάξτε για φρεσκάδα: Αποφύγετε σακούλες με υπερβολική υγρασία, μαραμένα ή αποχρωματισμένα φύλλα.

• Ελαχιστοποιήστε τις αλλαγές θερμοκρασίας: Μην αφήνετε τα λαχανικά εκτός ψυγείου για ώρα.

• Αποθηκεύστε σωστά: Διατηρείτε τα λαχανικά κάτω από 4°C.

• Προτιμήστε ολόκληρα κεφάλια μαρουλιού ή δεμάτια σπανακιού: Πλύνετε τα στο σπίτι με κρύο νερό για να απομακρύνετε χώμα και υπολείμματα.

Μποϊκοτάζ στην αγορά – Απάντηση στην αισχροκέρδεια

 Μπορεί ένα οργανωμένο μποϊκοτάζ να συμβάλει στην πτώση των τιμών κάποιων προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ; Το ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας καλεί τους πολίτες καταναλωτές, σήμερα Τετάρτη (19 Φεβρουαρίου 2025), να μην ξοδέψουν «ούτε καν ένα ευρώ στην αγορά» ως ύστατη προσπάθεια να σταλεί ένα μήνυμα στα φαινόμενα αισχροκέρδειας.

Ο όρος µποϊκοτάζ είναι ένας διεθνής όρος (γαλλικά boycottage, αγγλικά boycott) που συνήθως αποδίδεται ως εμπορική απομόνωση, άρνηση εμπορικής σχέσης και αντίστοιχων οικονομικών επαφών. Προήλθε από το όνομα του Άγγλου γαιοκτήμονα Τσαρλς Μπόικοτ (Charles Boycott) στον οποίο αρνήθηκαν οι καλλιεργητές του κάθε υπηρεσία. Λειτουργεί σαν «όπλο» στα χέρια  ενός ευρύτερου κινήματος διαμαρτυρίας κατά της ανόδου των τιμών και της επιδείνωσης της κρίσης του κόστους ζωής.

Το μποϊκοτάζ λειτουργεί σαν «όπλο» στα χέρια  ενός ευρύτερου κινήματος διαμαρτυρίας κατά της ανόδου των τιμών

Μπαίνει μπροστά το ΙΝΚΑ

«Φτάνει πια με την κοροϊδία παραπλάνηση, αισχροκέρδεια, κερδοσκοπία εις βάρος των πολιτών καταναλωτών. Όλοι είμαστε πολίτες καταναλωτές και πόσο άλλο θα αντέξουμε να μην τα βγάζουμε πέρα; Φτάνει και δεν φτάνει να έχουμε λεφτά μέχρι τα μισά του μήνα. Πόσο ακόμα ανοχή; Μια ημέρα, είναι αυτή, που πρέπει να δείξουμε την δύναμή μας», αναφέρει μεταξύ άλλων το κάλεσμα του ΙΝΚΑ.

«Φτάνει και δεν φτάνει να έχουμε λεφτά μέχρι τα μισά του μήνα. Πόσο ακόμα ανοχή;»

Κατά την περσινή χρονιά η Ομοσπονδία προέτρεψε τρεις φορές τους καταναλωτές να προχωρήσουν σε μποϊκοτάζ, αλλά αυτές οι δράσεις δεν στέφθηκαν από ιδιαίτερη επιτυχία.

H έλλειψη οργανωμένης καταναλωτικής συνείδησης που συναντάται στην Ελλάδα λειτουργεί αποτρεπτικά αλλά το παράδειγμα της Κροατίας, που εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων, επιχειρεί να δώσει μια νέα ώθηση και πλέον η επιτυχία του εγχειρήματος θα φανεί… στο χειροκρότημα.

«Halo, inspektore»

Η κροατική ομάδα για τα δικαιώματα των καταναλωτών «Halo, inspektore» («Γεια σου, επιθεωρητά») έκανε την αρχή και το κίνημα επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων όπως η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Σερβία. Λίγο αργότερα, στον «χορό» μπήκαν η Βουλγαρία και η Ρουμανία.

Οι επιπτώσεις του μποϊκοτάζ στην Κροατία ήταν εμφανείς, καθώς οι συναλλαγές στα σούπερ μάρκετ της χώρας μειώθηκαν κατά 44%, ενώ ο συνολικός τζίρος κατέγραψε πτώση 53%, σύμφωνα με τα στοιχεία της κροατικής φορολογικής αρχής.

Σύμφωνα με το Euractiv, στη Σερβία και το Μαυροβούνιο οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ μειώθηκαν κατά 30% ή και περισσότερο.

Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ο τζίρος των μεγάλων αλυσίδων λιανικής μειώθηκε για ένα διήμερο (στις 7 και 8 Φεβρουαρίου) μετά το κάλεσμα της οργάνωσης «Bojcot u BiH».

Η κυβέρνηση της Σερβικής Δημοκρατίας (Βοσνία – Ερζεγοβίνη) ανακοίνωσε ενισχυμένους ελέγχους επιθεώρησης και αυστηρότερες ποινές για τους λιανοπωλητές που αυξάνουν αδικαιολόγητα τις τιμές, ενώ η κυβέρνηση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης υποσχέθηκε να «παγώσει» τις τιμές για 50 προϊόντα.

Στην Βουλγαρία, η κεντροαριστερή συμμαχία BSP – Ενωμένη Αριστερά κατέθεσε νομοσχέδιο για τον καθορισμό ανώτατου ορίου προσαυξήσεων στα βασικά τρόφιμα, δήλωσε η βουλευτής Νίνα Ντιμίτροβα, σύμφωνα με το European Newsroom.

Η κροατική κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να ελέγξει την κατάσταση, πρόσθεσε 40 νέα προϊόντα στη λίστα των βασικών αγαθών με ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές. Παράλληλα, μεγάλες αλυσίδες ανακοίνωσαν μειώσεις τιμών ως απάντηση στη διαμαρτυρία.

Η κροατική κυβέρνηση πρόσθεσε 40 νέα προϊόντα στη λίστα των βασικών αγαθών με ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές

Τιμές σταθερά… υψηλές

Στην Ελλάδα, αμετάβλητες παρέμειναν οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ τον Ιανουάριο 2025 σε σχέση με τον Ιανουάριο 2024, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).

Αναλυτικότερα, από την έρευνα του ΙΕΛΚΑ προέκυψε ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του +0,09% τον Ιανουάριο 2025.

Η σταθεροποιητική τάση του Ιανουαρίου οφείλεται στην αλληλεξουδετέρωση της επίδρασης από συγκεκριμένες κατηγορίες οι οποίες παρουσιάζουν αύξηση λόγω συγκυριακών συνθηκών, όπως κατηγορίες που σχετίζονται με το κακάο και τον καφέ και το νωπό κρέας, και στις μειώσεις που παρουσιάζουν σταθερά αρκετές άλλες, όπως τις κατηγορίες μη τροφίμων, τις βρεφικές τροφές και τα κατεψυγμένα είδη.

Ειδήσεις Σήμερα:

Ακρίβεια παντού – «Θερίζει» στα σούπερ μάρκετ, με το σταγονόμερτο πετρέλαιο θέρμανσης

 

Επιμένει η ακρίβεια, με τις τιμές των προϊόντων στα ράφια των σούπερ μάρκετ να παραμένουν ιδιαίτερα αυξημένες.

Και παρότι κατέγραψε οριακή επιβράδυνση στην Ελλάδα ο πληθωρισμός τον Δεκέμβριο, παρέμεινε ωστόσο υψηλότερα του ευρωπαϊκού μέρου όρου, όπως προκύπτει από τα τελικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία Eurostat.

Το αποτέλεσμα είναι πως οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ να παραμένουν υψηλές.

Ειδικότερα:

– Αγγούρια: τιμή χωραφιού 0,35-0,80 ευρώ / τιμή ραφιού 2,97 ευρώ

– Μαρούλια: τιμή χωραφιού 0,30 ευρώ / τιμή ραφιού 0,79 ευρώ

– Ντομάτες: τιμή χωραφιού 0,10-0,55 ευρώ / τιμή ραφιού 2,35 ευρώ

– Λεμόνια: τιμή χωραφιού 0,30 ευρώ / τιμή ραφιού 1,15 ευρώ

– Μήλα: τιμή χωραφιού 0,45 ευρώ / τιμή ραφιού 3,65 ευρώ

– Μπανάνες: τιμή χωραφιού 0,70 ευρώ / τιμή ραφιού 3,65 ευρώ

Στα ύψη και το ελαιόλαδο

Ένα ακόμα προϊόν που πωλείται φθηνά από τους παραγωγούς, αλλά φτάνει πανάκριβο στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι το ελαιόλαδο, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο Μύρων Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός και αντιπρόεδρος της Ένωσης Αγροτικού Συνεταιρισμού Ηρακλείου, μιλώντας στο MEGA.

«Πέρσι δεν είχαμε πολύ λάδι. Πρόπερσι είδαμε το λάδι να πηγαίνει στα 15-17 ευρώ το λίτρο. Εμείς πουλάμε στο κιλό. Η μέση τιμή από τον παραγωγό ήταν στα 5 ευρώ. Φέτος είναι από τις δυσκολότερες χρονιές, αντιμετωπίζουμε προβλήματα με την κλιματική αλλαγή», τόνισε.

Τα αιτήματα των αγροτών τείνουν τα τελευταία χρόνια να γίνουν διαχρονικά, καθώς τα προβλήματα συσσωρεύονται χρόνο με το χρόνο.

Ακρίβεια: Καβγάδες μεταξύ των ενοίκων για την αγορά πετρελαίου θέρμανσης

Θέμα συζήτησης και ατελείωτων διενέξεων αποτελεί το τελευταίο διάστημα στις πολυκατοικίες και η προμήθεια του πετρελαίου θέρμανσης.

Η κυρία Αγγελική, μετά από πολλές διαφωνίες στην πολυκατοικία, κατέληξε να βάλει αυτόνομη θέρμανση στο διαμέρισμά της.

Την ίδια ώρα, αν και το πετρέλαιο είναι φθηνότερο σε σχέση με πέρυσι, είναι αισθητά ακριβότερο σε σχέση με πριν από ένα μήνα. Μετά και την αύξηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, μάλιστα, αναμένεται να «τσιμπήσει» κι άλλο το επόμενο διάστημα.

Η μέση τιμή του πετρελαίου θέρμανσης στις 17 Δεκεμβρίου ήταν 1, 19 ευρώ το λίτρο και σήμερα είναι 1,25 ευρώ, δηλαδή 6 λεπτά ακριβότερο.

Η διάθεση πετρελαίου θέρμανσης κινείται υποτονικά τις τελευταίες εβδομάδες, σύμφωνα με την πρόεδρο της Ένωσης Βενζινοπωλών.

«Το πετρέλαιο θέρμανσης κινείται σε μικρές ποσότητες και δεν κινείται με λίτρα, κινείται με ευρώ, δηλαδή 400 ευρώ, 500 ευρώ, οι παραγγελίες είναι μικρές, ίσα – ίσα για να βγάλουν τώρα την κακοκαιρία», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Το κόστος για ένα διαμέρισμα 80 τετραγωνικών στην Αθήνα με το σύστημα θέρμανσης να λειτουργεί 10 ώρες την ημέρα διαφέρει αισθητά ανά πηγή θέρμανσης.

Ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης, ενεργειακός επιθεωρητής, εξήγησε πως «με τις τιμές που έχουν διαμορφωθεί σήμερα, ένα νοικοκυριό θα ξοδέψει 187,5 ευρώ το μήνα για πετρέλαιο θέρμανσης. Το ίδιο νοικοκυριό, εάν θερμανθεί με φυσικό αέριο, θα πληρώσει 135 ευρώ, ενώ με τρία κλιματιστικά inverter θα πληρώσει 125 ευρώ».

Να σημειωθεί ότι η χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος διαμορφώνεται σήμερα στα 126 ευρώ.

Γιατί δεν πέφτει η τιμή του ελαιόλαδου, ενώ οι παραγωγοί πωλούν φτηνά;

 Η τιμή του λίτρου του ελαιόλαδου, πέρα από τις κατά καιρούς προσφορές, παραμένει ψηλά στα σούπερ μάρκετ, κυμαινόμενη από 12 έως 15 ευρώ το λίτρο. Όλα αυτά θα μπορούσαν να εξηγηθούν εάν υπήρχε συνεχόμενη έλλειψη ή η συγκομιδή δεν ήταν καλή φέτος, κάτι που συνέβη πέρυσι. Τουναντίον, φέτος υπολογίζεται ότι η χώρα επέστρεψε στις λεγόμενες «καλές χρονιές» με τη συνολική συγκομιδή να υπολογίζεται γύρω στους 250.000 τόνους. Παρ’ όλα αυτά η διαφορά δεν φαίνεται στο ράφι.

Λάδι σε φτηνή τιμή απ’ τον παραγωγό

«Για να πάρει ο καταναλωτής λάδι σε νορμάλ τιμή, εκεί γύρω στα 7 ευρώ το κιλό, θα το κάνει μόνο αν το πάρει απευθείας από τους παραγωγούς», μάς λέει ένας από τους ειδήμονες της αγοράς, την ώρα που η κυβέρνηση προσπαθεί να μαζέψει τις αντιδράσεις σχετικά με τη φήμη περί υψηλών προστίμων σε όσους μεταφέρουν λάδι με τον τενεκέ, μια διαδικασία που είναι ιδιαίτερα οικεία στην ελληνική κοινωνία εδώ και χρόνια.

Το ένα μετά το άλλο τα κυβερνητικά στελέχη διαψεύδουν ότι θα υπάρξουν πρόστιμα για όσους μεταφέρουν ελαιόλαδο για οικιακή χρήση. Την ίδια ώρα ωστόσο οι εταιρείες εμπορίας ελαιόλαδου πιέζουν για περισσότερους ελέγχους ώστε να σταματήσει η χρήση του «ανώνυμου τενεκέ», του προϊόντος δηλαδή που δεν είναι πιστοποιημένο, ενώ ζήτημα φαίνεται να υπάρχει και με την πώληση ελαιόλαδου χωρίς παραστατικά σε καταστήματα εστίασης, το οποίο υπολογίζεται σε περίπου 60.000 τόνους το χρόνο.

Νοθεία

Τρίτο, βασικό θέμα είναι η νοθεία, με ανθρώπους που γνωρίζουν να λένε ότι συμβαίνει παντού, γι’ αυτό κι έχει σημασία να γνωρίζει ο καταναλωτής από που ακριβώς αγοράζει το λάδι του ώστε να μπορεί να καταγγείλει στη συνέχεια αυτόν που τον πούλησε στην περίπτωση νοθείας ή κακού προϊόντος.

«Ειδικά στη βόρεια Ελλάδα τρώνε λάδι Βουλγαρίας και νομίζουν πως τρώνε παρθένο ελαιόλαδο», μάς αναφέρει ο άνθρωπος της αγοράς που επιθυμεί να κρατήσει την ανωνυμία του. «Μιλάμε κυριολεκτικά για «βαμμένο» σπορέλαιο που μόνο στο χρώμα θυμίζει κανονικό ελαιόλαδο, αλλά κατά 90% είναι σπορέλαιο». O ίδιος, τονίζει βέβαια, ότι φαινόμενα νοθείας μπορεί να παρατηρηθούν παντού.

Αλλά ας επιστρέψουμε στην τιμή του προϊόντος, καθώς πολλοί είναι οι ελαιοπαραγωγοί που αυτή την περίοδο προτιμούν να μην πουλήσουν και να το κρατήσουν σε αποθήκες, θεωρώντας ότι οι τιμές που τους προσφέρονται από τους εμπόρους είναι χαμηλές.

Το παιχνίδι των πολυεθνικών

Μια πρώτη εικόνα της αγοράς μάς δίνει ο πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιριστών Ελλάδας (ΕΘΕΑΣ), Μύρωνας Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός και ο ίδιος στην Κρήτη. «Οι πολυεθνικές παίζουν το παιχνίδι με το λάδι. Κακά τα ψέματα, αυτοί που ορίζουν την τιμή είναι κατά κύριο λόγο η Ισπανία που διαθέτει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής και η Ιταλία που εδώ και χρόνια δουλεύει πολύ καλά την τυποποίηση και το εμπόριο και έχει πέραση στις αγορές, ειδικά σε αυτή των ΗΠΑ».

Μας ενημερώνει ότι αυτή τη στιγμή η μέση τιμή αγοράς του ελαιόλαδου από τους εμπόρους ανέρχεται στα 4,5 ευρώ. «Είναι χαμηλή η τιμή και οι παραγωγοί, όσοι αντέχουν οικονομικά τουλάχιστον, προτιμούν να το κρατήσουν στις αποθήκες περιμένοντας καλύτερη προσφορά». Η φράση κλειδί είναι η «όσοι αντέχουν οικονομικά».

Μεροκάματα και κόστος

Μας την εξηγεί αναλυτικά ένας άλλος παραγωγός και πρώην τυποποιητής, ο Νίκος Προβοκάκης από τη Λακωνία. «Στους καιρούς που ζούμε κι εκεί που έχουν πάει το κόστος, δεν μπορούν να πουν όλοι οι παραγωγοί «δεν τα παίρνω τα λεφτά». Όταν ο άλλος έχει να πληρώσει μεροκάματα, λιπάσματα, το ενεργειακό κόστος και δεν έχει κάποια λεφτά στην άκρη, δύσκολα δεν θα πουλήσει».

Στη δική του περιοχή τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, καθώς οι έμποροι αυτή την περίοδο προσφέρουν γύρω στα 5,5 με 5,70 ευρώ το κιλό. «Κάθε λάδι δεν είναι ίδιο», μάς εξηγεί ο κ. Προβοκάκης, τονίζοντας ότι η ποιότητα του ελαιόλαδου είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων όπως τα δέντρα, η περιοχή και το κλίμα της, οι βροχές της χρονιάς, η περιποίηση τους κ.α. Η ποιότητα μπορεί να αποτυπωθεί απ’ το πόσο λάδι παράγουν οι ελιές.

Για παράδειγμα μπορεί κάποιος να έχει 500 γεμάτα με καρπό δέντρα και να βγάλει λιγότερο λάδι στο τέλος από κάποιον με τα μισά δέντρα. «Είναι αυτό που λέγανε οι παλιοί και το έχουμε ακόμα και σήμερα, πόσο λάδι αποδίδει το τσουβάλι. Άλλο π.χ. μπορεί να αποδίδει 7 ή 8 κιλά κι άλλο 10», λέει ο κ. Προβοκάκης.

Σύμφωνα με τον ίδιο, στη Λακωνία υπάρχει ένα καλά οργανωμένο σύστημα αποθήκευσης ελαιόλαδου, γεγονός που βοηθάει εκείνους που επιθυμούν να κρατήσουν το λάδι τους προκειμένου να πετύχουν καλύτερη τιμή.

Η διαφορά τιμής του ελαιόλαδου

Επιστρέφοντας στην Κρήτη και στον κ. Χιλετζάκη μαθαίνουμε ότι η αποθήκευση λαδιού πέρυσι ήταν μηδαμινή. Τον ρωτάμε γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά τιμής από τον παραγωγό στο ράφι του σούπερ μάρκετ.

«Επειδή υπάρχουν πολλοί μεσάζοντες», είναι η απάντηση. «Από το παραγωγό πάμε στο ελαιοτριβείο, από το ελαιοτριβείο στον έμπορο, από τον έμπορο στην τυποποίηση, από την τυποποίηση στο σούπερ μάρκετ και από εκεί στον καταναλωτή». Κατά συνέπεια, αν ένας παραγωγός πουλάει σε μια μέση τιμή των 5 ευρώ και στο σούπερ μάρκετ πωλείται προς 14-15 ευρώ το λίτρο, τα σχεδόν 10 ευρώ μοιράζονται στους ενδιάμεσους.

Απόθεμα

Ο κ. Προβοκάκης βάζει και μια άλλη παράμετρο στο θέμα της αυξημένης τιμής. «Εξαρτάται πόσα αποθέματα έχουν οι εταιρείες και ποιο λάδι διοχετεύουν στην αγορά. Αν π.χ. αγόρασαν πέρυσι σε μεγαλύτερη τιμή κι έχουν απόθεμα ακόμα από εκείνες τις παρτίδες, θα κρατήσουν την τιμή ψηλά για να μην χάσουν απ’ το κέρδος τους».

Επόμενος συνομιλητής μας είναι ο κ. Δημήτρης Λυμπέρης, παραγωγός από την περιοχή της Στυλίδας, εκεί που η βρώσιμη ελιά υπερτερεί της παραγωγής ελαιόλαδου. Η τιμή της ελιάς είναι «σχετικά καλή» για φέτος, καθώς οι έμποροι αγοράζουν προς 1 ευρώ το κιλό τις πράσινες και προς 2,20 ευρώ το κιλό τις μαύρες.

Για την ιστορία η μέση τιμή πώλησης 200 γρ. πράσινης συσκευασμένης ελιάς στα σούπερ μάρκετ ανέρχεται στα 3 ευρώ και της μαύρης στα 3,70 ευρώ. «Η τιμή στο ελαιόλαδο στην περιοχή μας είναι πεσμένη, γύρω στα 4 ευρώ το κιλό δίνουν οι έμποροι», λέει. Πρόπερσι που είχαμε πάλι καλή παραγωγή ελαιόλαδου, η τιμή ήταν στα 5 με 5,5 ευρώ. Γι’ αυτό και αρκετοί από εμάς περιμένουν ν’ ανέβει κάπως η τιμή και δεν το δίνουν».

Ο κ. Λυμπέρης είναι ξεκάθαρος ως προς τι συμφέρει πραγματικά τον καταναλωτή. «Λάδι σε καλή τιμή θα πάρει μόνο απευθείας απ’ τον ελαιοπαραγωγό, δεν υπάρχει άλλος τρόπος», σημειώνει.

Καταγραφή και «χρηματιστήριο»

Ρωτάμε τον ειδήμονα τις αγοράς αν γίνεται καταγραφή των αποθεμάτων και αν υπάρχει κάποιο είδος «χρηματιστηρίου ελαιόλαδου» αναφορικά με το πως διαμορφώνονται οι τιμές σε σχέση με την παραγωγή κάθε χρονιάς. Η απάντηση είναι αρνητική.

«Το ελαιόλαδο είναι ένα προϊόν που μετακινείται με άνεση στη Μεσόγειο και από εκεί σε ολόκληρο τον κόσμο», μάς λέει. «Στην Ιταλία οι άνθρωποι έχουν βρει το μυστικό της καλής τυποποίησης και της εξόδου στην αγορά, πουλώντας υποτίθεται έξτρα παρθένο ιταλικό λάδι, την ώρα που στην ουσία μιλάμε για ένα μείγμα από λάδια της Ελλάδας, της Τυνησίας, της Τουρκίας κλπ.».

Κατακερματισμένη αγορά

Τον ρωτάμε γιατί πουλάνε οι Έλληνες τόσο άνετα στους Ιταλούς και δεν φροντίζουν να κάνουν γνωστό το ελληνικό ελαιόλαδο, κρατώντας το κέρδος για τους ίδιους. «Γιατί συνηθίζεται να αργεί να ξημερώσει όπου λαλούν πολλοί κοκόροι», λέει γελώντας.

Του ζητάμε να μας εξηγήσει τι εννοεί και αρχίζει να μιλάει για τον κατακερματισμό της ελληνικής αγοράς σε πολλούς μικρούς παραγωγούς ή έστω συνεταιρισμούς περιορισμένης εμβέλειας, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν συγκεντρώνουν τέτοια παραγωγή που να μπορούν να αναδειχθούν σε «παίκτες» της αγοράς εκτός Ελλάδας.

Για τον ίδιο μια λύση για το ελληνικό ελαιόλαδο θα ήταν να γίνει προϊόν ΠΟΠ όπως η φέτα, ανεξαρτήτως αν προέρχεται από την Πελοπόννησο, την Ήπειρο ή αλλού. «Στην Ελλάδα διεκδικεί τη μοναδικότητα ο καθένας μικρός παραγωγός», μάς λέει. «Έτσι όμως δεν μπορείς να πας πουθενά, δουλεύεις για την πάρτη σου και μόνο».

Το κόστος και η χρήση

Μια οικογένεια 4 ατόμων χρειάζεται κατά μέσο όρο περίπου 120 με 150 κιλά ελαιόλαδο το χρόνο, ήτοι 6 με 8 τενεκέδες. Με τον τενεκέ να κυμαίνεται σε μια μέση τιμή των 110 ετών αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται 660 με 880 ευρώ το χρόνο, αν προμηθευτεί το λάδι από παραγωγό και όχι από σούπερ μάρκετ, εκεί που η τιμή ξεπερνά κατά πολύ τα 1000 ευρώ.

«Έχει μειωθεί η χρήση του ελαιόλαδου από τους Έλληνες», μάς λέει ο κ. Προβοκάκης. Το 2000 για παράδειγμα αντιστοιχούσαν 19 κιλά λάδι στο άτομο το χρόνο και τώρα πλέον έχουμε πέσει στα 10 με 12 κιλά». Τον ρωτάμε αν αυτό οφείλεται στην τιμή του, για τον ίδιο περισσότερη σημασία έχει ότι έχουν αλλάξει αρκετά οι διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων και σε μεγάλο βαθμό έχει εγκαταλειφθεί η μεσογειακή διατροφή, της οποίας ένας εκ των πυλώνων είναι το ελαιόλαδο.

«Πάρτε παράδειγμα τα εστιατόρια. Ποιός τηγανίζει σε ελαιόλαδο πλέον; Αραιά και που. Οι περισσότεροι χρησιμοποιούν σπορέλαια, φοινικέλαια κλπ. Λογικό είναι από τη μεριά τους, έχουν μαζική παραγωγή και το ελαιόλαδο κοστίζει περισσότερο. Στα σπίτια όμως;».

Το λάδι και ο φρέντο

Επιμένω στο θέμα της τιμής αλλά ο κ. Προβοκάκης διαφωνεί. «Βάλτε με το μυαλό μας μια 4μελή οικογένεια που πίνει έναν φρέντο την ημέρα προς 2 ευρώ. Αυτό μας κάνει 240 ευρώ το μήνα και 2,400 ευρώ στο δεκάμηνο. Με 800 ευρώ έχουν πάρει ελαιόλαδο για όλη τους τη χρονιά και μάλιστα πρώτης ποιότητας. Ε, τα υπόλοιπα ας τα πιουν καφέδες», λέει γελώντας.