Θορυβημένοι οι επιστήμονες με αγριογούρουνα «γεμάτα» με… ραδιενέργεια

 Σε πρόσφατη έρευνά της, ομάδα Γερμανών επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Leibniz στο Ανόβερο και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης ήρθαν αντιμέτωποι με ένα πολύ περίεργο, πλην ανησυχητικό εύρημα.

Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Environmental Science & Technology, βρήκε στους ιστούς αγριογούρουνων σε βουνά της Βαυαρίας υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας.

Ο Torsten Reinwald, εκπρόσωπος της Γερμανικής Κυνηγετικής Ένωσης, δήλωσε σε συνέντευξή του ότι, συνολικά, «δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι το κρέας από αγριογούρουνο στη Γερμανία είναι μολυσμένο με σημαντική ραδιενέργεια».

Ωστόσο, τα νέαν ευρήματα ήταν τόσο απροσδόκητα που όταν ο Georg Steinhauser, ο επικεφαλής της έρευνας, και ένας συνάδελφός του είδαν για πρώτη φορά τα αποτελέσματα, νόμιζαν ότι είχε γίνει λάθος. «Αυτό δεν μπορεί να είναι σωστό – αυτό δεν είναι δυνατό», θυμάται ο καθηγητής Steinhauser να αναφωνεί ο συνάδελφός του.

Η λύση του μυστηρίου

Οι επιστήμονες γνώριζαν από καιρό ότι η χλωρίδα και η πανίδα στην Κεντρική Ευρώπη φέρουν ακόμα ίχνη ραδιενέργειας που προέρχονται από το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνόμπιλ το 1986.

Δεδομένου ότι η ακτινοβολία από το ατύχημα μόλυνε προσωρινά μεγάλες περιοχές της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, της Ρωσίας και της Κεντρικής Ευρώπης, η χλωρίδα και η πανίδα ελέγχονται τακτικά, για να διαπιστωθεί εάν είναι ασφαλή για ανθρώπινη κατανάλωση.

Ωστόσο, αυτά τα ισχυρά ίχνη ραδιενέργειας στα αγριορούρουνα, σύμφωνα με τους ερευνητές, προέρχονται από δοκιμές πυρηνικών όπλων στην ατμόσφαιρα που πραγματοποιήθηκαν πολύ πριν από το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ. Όπως έχει αναφέρει σε συνέντευξή του ο Μάρτιν Στάινερ, από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Ακτινοπροστασίας -που δεν συμμετείχε στη μελέτη- ο ίδιος και οι συνάδελφοί του γνώριζαν από καιρό ότι η σημαντική ακτινοβολία από τις δοκιμές πυρηνικών όπλων στα μέσα του 20ου αιώνα παρέμενε στο περιβάλλον.

Δεδομένου ότι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες και τα πυρηνικά όπλα αφήνουν διαφορετικό αποτύπωμα μόλυνσης -με διακριτές αναλογίες ισοτόπων καισίου-135 προς καισίου-137- οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια εκπληκτική ποσότητα ακτινοβολίας που υπήρχε στους κάπρους που εξετάστηκαν, προήλθε από πυρηνικές δοκιμές των δεκαετιών του 1950 και 1960 .

Μετά τη πρώτη δοκιμή πυρηνικών όπλων στο Νέο Μεξικό το 1945, οι ΗΠΑ, οι σύμμαχοί τους, η Κίνα και η ΕΣΣΔ συνέχισαν τις πυρηνικές δοκιμές επί του εδάφους, μολύνοντας την ατμόσφαιρα παγκοσμίως.

Συνολικά, είχαν πραγματοποιηθεί πάνω από 500 επίγειες πυρηνικές δοκιμές, πριν μεταφερθούν κάτω από τη γη, ώστε να περιοριστεί η εξάπλωση της ραδιενέργειας. Έτσι, τα ευρήματα της γερμανικής νέας μελέτης υποδεικνύουν πώς οι πολλές δεκαετίες των εκρήξεων πάνω από το έδαφος συνεχίζουν να έχουν επιπτώσεις.

Γιατί όμως στους κάπρους;

Το επόμενο βασικό ερώτημα είναι γιατί υπάρχει τόση υψηλή ακτινοβολία μόνο σε πληθυσμό αγριόχοιρων, όταν τα περισσότερα άλλα άγρια ζώα είναι αμόλυντα, πολλές γενιές μετά το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ και τις άλλες πυρηνικές δοκιμές;

Στη Βαυαρία, οι κάπροι που κυνηγούνται σε ορισμένες περιοχές πρέπει να ελέγχονται για ραδιενέργεια, ενώ οι υγειονομικές αρχές επιτρέπουν κατανάλωση κρέατος μόνο εάν η ακτινοβολία δεν ξεπερνά τα 600 μπεκερέλ ανά κιλό. Ωστόσο, ορισμένοι από τους κάπρους που δοκιμάστηκαν στη νέα μελέτη είχαν πολύ υψηλότερα επίπεδα ραδιενέργειας, με τη μόλυνση να κυμαίνεται από 370 έως 15.000 μπεκερέλ ανά κιλό κρέατος!

Η έρευνα χρησιμοποίησε μια μέθοδο που περιελάμβανε την αναλογία δύο ισοτόπων του καισίου για να αναλύσει τα πτώματα κάπρων που σκοτώθηκαν από κυνηγούς στη Βαυαρία από το 2019 έως το 2021. Αυτή η σχετικά νέα μέθοδος ανάλυσης επέτρεψε στην ομάδα να κατανοήσει καλύτερα τι κρύβεται πίσω από τα υψηλότερα επίπεδα μόλυνσης στην άγρια φύση στη Κεντρική Ευρώπη.

«Το γεγονός ότι η ακτινοβολία από αυτές τις πυρηνικές δοκιμές είναι ακόμα παρούσα, ακόμη και όταν συγκρίνεται με το Τσερνόμπιλ, είναι αξιοσημείωτο», είπε σε συνέντευξή του ο Michael Fiederle, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Freiburg που μελετά την ακτινοβολία και δεν συμμετείχε στην έρευνα.

Εξηγώντας γιατί τα αγριογούρουνα στη νότια Γερμανία είναι γεμάτα ραδιενέργεια, καθηγητής Steinhauser είπε ότι ένα κρίσιμο στοιχείο του μυστηρίου ήταν ένας μύκητας – ελαφομύκητες ή τρούφες ελαφιών – που οι κάπροι σκάβουν και τρώνε, τα οποία άλλα ζώα αγνούν. Αν και πολλές άλλες βρώσιμες πανίδες δεν είναι πλέον σημαντικά μολυσμένες, οι τρούφες, που αναπτύσσονται λίγες ίντσες κάτω από την επιφάνεια της Γης, αποθηκεύουν την ακτινοβολία ιδιαίτερα καλά.

Ανάλογα με τη σύνθεση του εδάφους και το πόσο βαθιά είναι οι τρούφες, οι μύκητες μπορούν να εκτεθούν σε νερό που περιέχει ακτινοβολία δεκαετιών τόσο από τις πυρηνικές δοκιμές όσο και από την καταστροφή του Τσερνόμπιλ, καθιστώντας τους μια ιδιαίτερα πλούσια πηγή ακτινοβολίας.

Ο Στάινερ, σημείωσε ότι ανεξάρτητα από τη πηγή της ακτινοβολίας, εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο για τον άνθρωπο εάν τα επίπεδα είναι αρκετά υψηλά. «Όταν πρόκειται για την έκθεση των ανθρώπων στην ακτινοβολία, δεν έχει σημασία αν το καίσιο προέρχεται από τις παγκόσμιες επιπτώσεις των δοκιμών όπλων ή από τις επιπτώσεις μετά το ατύχημα του αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ», είπε, προσθέτοντας: «Αυτό που έχει σημασία είναι η συνολική πρόσληψη καισίου-137 από ένα άτομο τρώγοντας απλά τροφή από το δάσος».

Με πληροφορίες από New York Times